Ái Tân Giác La

Bách khoa toàn thư há Wikipedia

Dòng tộc Ái Tân Giác La ᠠᡳᠰᡳᠨ ᡤᡳᠣᡵᠣ 愛新覺羅
Hoàng gia

Tổ tiên house	Nhà Thanh
Quốc gia	Hậu Kim nhà Thanh Mãn Châu Quốc
Thành lập năm	17 tháng hai năm 1616; 407 năm trước
Thành lập bởi	Nỗ Nhĩ Cáp Xích
Lãnh đạo hiện nay tại	Kim Dục Chướng^[1]
Cai trị cuối cùng	Phổ Nghi
Tước hiệu	Khả hãn (của Mông Cổ) Hoàng đế Mãn Thanh Hoàng đế Trung Quốc Thiên tử Hoàng đế Mãn Châu Quốc Khan của Hậu Kim Kundulun Khan Chief of the Jianzhou Jurchens Imperial Prince (Taizi) Duke Who Receives Grace
Danh xưng	"Bệ hạ"
Lãnh địa	Tử Cấm Thành (Beijing) Di Hòa viên (Beijing) Vườn Viên Minh (Beijing) Cố cung Thẩm Dương (Shenyang) Tị Thử Sơn Trang (Chengde)
Phế truất	1912

Ái Tân Giác La (tiếng Mãn: ᠠᡳᠰᡳᠨ ᡤᡳᠣᡵᠣ, phiên âm: Aisin Gioro; giản thể: 爱新觉罗; phồn thể: 愛新覺羅; bính âm: Àixīnjuéluó) là 1 trong những gia tộc Mãn Châu thống trị những triều đại Hậu Kim (1616–1636), triều đại căn nhà Thanh (1636–1912) và Mãn Châu Quốc (1932–1945).

Dưới triều đại căn nhà Minh, những member của gia tộc Ái Tân Giác La từng là tù trưởng của Kiến Châu Nữ Chân, 1 trong những tía cỗ tộc Người Nữ Chân rộng lớn nhập thời điểm đó. Các binh sỹ căn nhà Thanh vượt lên Vạn Lý Trường Thành nhập năm 1644, vượt qua triều đình Đại Thuận tồn bên trên nhập thời hạn ngắn ngủn và triều đại Nam Minh, và giành quyền trấn áp toàn cỗ Trung Quốc. Triều đại đạt cho tới đỉnh điểm bên dưới thời hoàng thượng Càn Long, người trị vì thế từ thời điểm năm 1735 cho tới năm 1796. Triều đại này suy vong từ từ nhập một thế kỷ tiếp sau, rồi bị thất lạc quyền lực tối cao nhập năm 1912 sau cuộc Cách mạng Tân Hợi. Phổ Nghi, hoàng thượng Ái Tân Giác La sau cùng, kế tiếp trị vì thế nhập Tử Cấm Thành cho tới Lúc những Điều khiếu nại ưu đãi của hoàng thượng căn nhà Thanh bị tịch thu nhập năm 1924. Nhà Thanh là triều đại phong con kiến chủ yếu thống sau cùng của Trung Quốc.

Từ nguyên[sửa | sửa mã nguồn]

Từ Ái Tân (aisin) Có nghĩa là vàng nhập giờ đồng hồ Mãn (điều này phân tích và lý giải việc một vài hậu duệ căn nhà Thanh trong tương lai đang được thay đổi trở nên chúng ta Kim), và kể từ Giác La (gioro) là tên gọi của một địa điểm mà bây giờ là Y Lan nằm trong Hắc Long Giang. Theo phong tục Mãn Châu, những dòng tộc được nhận ra thứ nhất nguyên nhân là Hala (哈拉, cáp lạp), tức là tên gọi chúng ta tộc hoặc cỗ tộc của mình, và tiếp sau đó là Mukūn (穆昆, mục côn), một sự phân loại đem đặc thù của những mái ấm gia đình, dòng sản phẩm tộc. Trong tình huống của Ái Tân Giác La, Ái Tân là Mukūn, và Giác La là Hala. Các dòng tộc không giống của cục tộc Giác La bao hàm Y Nhĩ Căn Giác La (伊爾根覺羅, Irgen Gioro), Thư Thư Giác La (舒舒覺羅, Susu Gioro) và Tây Lâm Giác La (西林覺羅, Sirin Gioro) và một vài dòng tộc không giống.

Vào thời căn nhà Kim (1115 - 1234), người Nữ Chân, tổ tiên của những người Mãn và đã được gọi là Aisin Gurun. Trong trong thời gian đầu bên dưới triều căn nhà Thanh, dòng tộc này được gọi là () amaga aisin gurun,. Từ Lúc căn nhà Thanh sụp sụp đổ, một vài member của dòng tộc đã mang chúng ta của tôi lịch sự Kim (tiếng Trung: 金). Đáng để ý, em trai của hoàng thượng Phổ Nghi đã mang chúng ta thương hiệu của tôi kể từ Ái Tân Giác La Phổ Nhậm (愛新覺羅溥任, phiên âm Mãn: Aisin-Gioro Puren) trở nên Kim Hữu Chi (金友之) và những con cái của ông cũng đem chúng ta Kim.

Nguồn gốc[sửa | sửa mã nguồn]

Gia tộc Ái Tân Giác La đem xuất xứ kể từ Cha Khố Lý Ung Thuận, một binh sỹ lịch sử một thời ở thế kỷ 13. hoàng thượng Hoàng Thái Cực tuyên tía rằng Cha Khố Lý Ung Thuận được thụ bầu kể từ lúc còn là 1 trong những trinh bạch phái nữ. Theo truyền thuyết, tía thiên phái nữ là Ân Cổ Luân(ᡝᠩᡤᡠᠯᡝᠨ,^[2]^[3] 恩古倫), Chính Cố Luân(ᠵᡝᠩᡤᡠᠯᡝᠨ, 正古倫) và Phất Khố Luân(ᡶᡝᡴᡠᠯᡝᠨ, 佛庫倫), đang được tắm bên trên một hồ nước nước thương hiệu là Bulhūri Omo sát sản phẩm Trường Bạch. Một con cái chim ác là đang được tấn công rơi một miếng trái khoáy cây red color sát Phất Khố Luân, người đang được ăn nó. Sau bại liệt cô mang bầu Cha Khố Lý Ung Thuận.^[4]

Nỗ Nhĩ Cáp Xích (Nurhaci) đưa đến gia tộc Ái Tân Giác La như một trong những phần của quy trình tái mét tổ chức triển khai xã hội Nữ Chân tự ông thủ xướng nhập năm 1601. Những người cỗ vũ ông và đã được ghi danh nhập những kỳ và quân sự chiến lược hóa người ở. Gia tộc Giác La và đã được phân loại. Những người hậu duệ của Tháp Khắc Thế, phụ vương của Nỗ Nhĩ Cáp Xích, được hướng dẫn và chỉ định là Ái Tân Giác La. Nỗ Nhĩ Cáp Xích kí thác những Gác La không giống cho những gia tộc không giống, bao hàm gồm có Y Nhĩ Căn Giác La (伊爾根覺羅, Irgen Gioro), Thư Thư Giác La (舒舒覺羅, Susu Gioro) và Tây Lâm Giác La (西林覺羅, Sirin Gioro) và một vài dòng tộc không giống.^[5]

Khi người Nữ Chân được Nỗ Nhĩ Cáp Xích tổ chức triển khai lại trở nên Bát Kỳ, nhiều gia tộc được đưa đến bao gồm một group những người dân vốn liếng ko tương quan về huyết tộc (mukun) bằng phương pháp dùng thương hiệu xuất xứ địa lý, ví dụ điển hình giống như những địa điểm cho tới hala (tên gia tộc) của họ^[6]

Thuật ngữ "người Mãn Châu" đem cơ hội toan danh tương tự động. Mặc cho dù những người dân sinh sống bên trên vùng Mãn Châu tự dòng tộc Ai Tân Giác La thống trị đem sự trộn lẫn về sắc tộc (gồm cả gốc Hán, Nữ Chân, Triều Tiên...), tuy nhiên toàn cỗ số lượng dân sinh này đã được hướng dẫn và chỉ định là "người Mãn Châu" nhập năm 1635.

Xem thêm: soanh diệp là ai

Sự bành trướng của Nỗ Nhĩ Cáp Xích và Hoàng Thái Cực[sửa | sửa mã nguồn]

Dưới sự chỉ dẫn của Nỗ Nhĩ Cáp Xích và nam nhi là Hoàng Thái Cực, cỗ tộc Ái Tân Giác La đang được giành được quyền chỉ dẫn những cỗ tộc Nữ Chân ở vùng sầm uất, và tiếp sau đó trải qua cuộc chiến tranh hoặc liên minh đang được không ngừng mở rộng phạm vi chỉ dẫn đến tới tận chống Nội Mông ngày này. Nỗ Nhĩ Cáp Xích đang được xây dựng những lực lượng rộng lớn và túc trực được gọi là "kỳ" để thay thế thế những group chiến sĩ nhỏ nhưng mà vốn liếng trước bại liệt đơn giản những thợ thuyền săn bắn. Một kỳ bao hàm những group nhỏ hơn; và có tầm khoảng 7.500 binh sỹ nằm trong mái ấm gia đình của mình, bao gồm cả lao nô, và ở bên dưới quyền lãnh đạo của thủ lĩnh. Mỗi kỳ được nhận ra tự một lá cờ với những sắc tố không giống nhau như vàng, white, lam hoặc đỏ; chỉ mất màu sắc nhẵn hoặc thể hiện nay ranh giới. Ban đầu chỉ mất tứ kỳ, về sau số lượng này tăng thêm tám và được gọi là Bát Kỳ; những kỳ vừa được xây dựng Lúc người Mãn thu được một vùng khu đất mới nhất, và sau cùng đem tổng số 24 kỳ chia đều cả hai bên cho tới 3 tộc là Mãn, Mông và Hán. Năm 1648, chỉ mất bên dưới một trong những phần sáu lính tráng những kỳ thiệt sự đem xuất xứ Mãn. Các cuộc đoạt được của những người Mãn được triển khai với một đội nhóm quân nhiều sắc tộc tự những quý tộc Mãn và tướng mạo người Hán chỉ dẫn.

Việc thay tên kể từ Nữ Chân lịch sự Mãn Châu được triển khai nhằm che lấp liếm thực sự rằng tổ tiên của những người Mãn Châu, người Kiến Châu Nữ Chân, bị thống trị tự người Trung Quốc.^[7]^[8]^[9] Nhà Thanh đang được cẩn trọng đựng lấp liếm 2 ấn phiên bản gốc của cuốn sách "Thanh Thái Tổ Vũ hoàng thượng Thật lục" và "Mãn Châu Thật lục Từ" (Thái Tổ Thật lục Từ) nhập hoàng cung căn nhà Thanh, cấm công bọn chúng coi vì thế đã cho chúng ta biết dòng tộc Mãn Châu Ái Tân Giác La và đã được thống trị tự triều đại căn nhà Minh.^[10]^[11] Vào thời căn nhà Minh, người Triều Tiên thời Joseon gọi những vùng khu đất sinh sinh sống của những người Nữ Chân ở phía Bắc buôn bán hòn đảo Triều Tiên, phía bên trên sông Yalu và Tumen là 1 trong những phần ở trong nhà Minh Trung Quốc, là "Quốc gia thượng đẳng" (sangguk) mà người ta gọi là căn nhà Minh Trung Quốc.^[12] Nhà Thanh cố ý loại trừ những tư liệu xem thêm và vấn đề đã cho chúng ta biết người Nữ Chân (Mãn Châu) là tùy thuộc vào triều đại căn nhà Minh, ngoài Minh Sử nhằm che lấp liếm quan hệ chư hầu cũ của tôi với căn nhà Minh. Minh thực lục ko được dùng nhằm thực hiện mối cung cấp nội dung về Nữ Chân nhập thời kỳ thống trị ở trong nhà Minh nhập Minh sử vì thế điều này.^[13] Chủ nghĩa xét lại lịch sử hào hùng này đã hỗ trợ vô hiệu hóa cáo buộc nổi loàn kể từ mái ấm gia đình cai trị căn nhà Thanh kể từ chối kể nhập Minh sử thực tiễn rằng những người dân gây dựng căn nhà Thanh là thần dân ở trong nhà Minh Trung Quốc.^[14] hoàng thượng Ung Chính căn nhà Thanh đang được nỗ lực viết lách lại làm hồ sơ lịch sử hào hùng và tuyên tía rằng Ái Tân Giác La ko lúc nào là thần dân của những triều đại và đế chế nhập vượt lên trên khứ Lúc nỗ lực xay Nỗ Nhĩ Cáp Xích gật đầu đồng ý những thương hiệu căn nhà Minh như Long Hổ Tướng quân (longhu jiangjun 龍虎將軍) bằng phương pháp tuyên tía rằng ông gật đầu đồng ý nhằm "please Heaven".^[15]

Lãnh đạo gia tộc[sửa | sửa mã nguồn]

Gia tộc Ái Tân Giác La không tồn tại khối hệ thống thừa kế tự động hóa như quyền con cái trưởng hoặc luật quá kế tiếp. Thay nhập bại liệt, hoàng thượng tiếp tục hướng dẫn và chỉ định một người quá kế tiếp nhập một chúc thư kín. Di chúc sẽ tiến hành gọi trước những member thời thượng của gia tộc sau chết choc của hoàng thượng.^[16] Một hoàng thượng rất có thể có rất nhiều nam nhi tự những phụ phái nữ nằm trong nhiều cấp độ không giống nhau. Năm 1912, triều đại căn nhà Thanh bị lật sụp đổ và Trung Quốc được tuyên tía là 1 trong những nước Cộng hòa. Phổ Nghi, hoàng thượng sau cùng, được quyền giữ lại vương vãi hiệu của tôi nhập Tử Cấm Thành cho tới năm 1924, Lúc Điều khiếu nại ưu đãi của hoàng thượng căn nhà Thanh bị huỷ bỏ. Ông tiếp cận Trường Xuân ở hướng đông bắc Trung Quốc nhằm thực hiện Quốc trưởng (1932–1934) và tiếp sau đó là hoàng thượng (1934–1945) của Mãn Châu Quốc, một núi sông bù nom của Nhật Bản.

Lãnh đạo gia tộc Ái Tân Giác La
Thời gian	Tên	Niên hiệu	Thụy hiệu	Miếu hiệu	Lưu ý
Thủ lĩnh của Kiến Châu Nữ Chân
1571–1583	Tháp Khắc Thế		Tuyên Hoàng đế	Thanh Hiển Tổ	Thủ lĩnh thứ nhất của gia tộc Tổ tiên của thị tộc, nam nhi của Giác Xương An, và phụ vương của Nỗ Nhĩ Cáp Xích
1583–1616	Nỗ Nhĩ Cáp Xích		Cao Hoàng đế	Thanh Thái Tổ	Con trai của Tháp Khắc Thế. Thống nhất Kiến Châu Nữ Chân năm 1588.
Đại Hãn của Hậu Kim
1616–1626	Nỗ Nhĩ Cáp Xích	Thiên Mệnh			Sáng lập triều đại
1626–1636	Hoàng Thái Cực	Thiên Thông	Văn Hoàng đế	Thanh Thái Tông	Con trai loại 8 của Nỗ Nhĩ Cáp Xích
Hoàng đế Nhà Thanh
1636–1643	Hoàng Thái Cực	Sùng Đức			Đổi quốc hiệu trở nên "Đại Thanh Quốc" năm 1636
1644–1661	Phúc Lâm	Thuận Trị	Chương Hoàng đế	Thanh Thế Tổ	Hoàng đế thứ nhất của thời kỳ Đại Thanh nhập quan liêu. Con trai loại chín của Hoàng Thái Cực
1661–1722	Huyền Diệp	Khang Hi	Nhân Hoàng đế	Thanh Thánh Tổ	Hoàng đế đem thời hạn trị vì thế lâu nhất. Con trai loại tía của hoàng thượng Thuận Trị
1723–1735	Dận Chân	Ung Chính	Hiến Hoàng đế	Thanh Thế Tông	Con trai loại tư của hoàng thượng Khang Hi
1736–1796	Hoằng Lịch	Càn Long	Thuần Hoàng đế	Thanh Cao Tông	Con trai loại tư của hoàng thượng Ung Chính
1796–1820	Vĩnh Diễm	Gia Khánh	Duệ Hoàng đế	Thanh Nhân Tông	Con trai loại mươi lăm của hoàng thượng Càn Long
1821–1850	Miên Ninh	Đạo Quang	Thành Hoàng đế	Thanh Tuyên Tông	Con trai loại nhị của hoàng thượng Gia Khánh
1851–1861	Dịch Trữ	Hàm Phong	Hiển Hoàng đế	Thanh Văn Tông	Con trai loại tư của hoàng thượng Đạo Quang
1862–1875	Tái Thuần	Kỳ Tường (1861) Đồng Trị (1862 - 1875)	Nghị Hoàng đế	Thanh Mục Tông	Con trai đầu của hoàng thượng Hàm Phong
1875–1908	Tái Điềm	Quang Tự	Cảnh Hoàng đế	Thanh Đức Tông	Con trai loại nhị của Thuần Thân vương vãi Dịch Hoàn
1908–1912; 1917	Phổ Nghi	Tuyên Thống		Thanh Cung Tông	Con đầu của Thuần Thân vương vãi Tái Phong
Lãnh đạo gia tộc sau 1912
1912–1967	Phổ Nghi				Bị truất phế truất năm 1912. Di dời ngoài Tử Cấm Thành nhập năm 1924. Hoàng đế Mãn Châu Quốc từ thời điểm năm 1934 cho tới năm 1945.
1967–1994	Phổ Kiệt^[17]				Em trai của Phổ Nghi, nam nhi loại tư của Thuần Thân vương vãi Tái Phong
1994–2015	Kim Hữu Chi				Hoàng tử Phổ Nhậm, Em trai của Phổ Nghi
2015–nay	Kim Dục Chướng				Con trai của Phổ Nhậm

Những người hàng đầu gia tộc thời gian gần đây rộng lớn được thể hiện theo gót luật kế tiếp vị được Phổ Nghi phê duyệt nhập năm 1937. Như vậy tuân theo gót thông thường của những report thông tin và những kiệt tác xem thêm đem tương quan.^[17] Pháp luật đang được quy toan về sự kế tiếp vị phụ vương con cái. Anh em trai rất có thể quá kế tiếp nhập tình huống không tồn tại nam nhi. Là một người em trai, Phổ Kiệt được ưu tiên rộng lớn người em nằm trong phụ vương không giống u Kim Hữu Chi.^[18]

Xem thêm: trạng lường là ai

Cây phả hệ[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Mãn Châu
Y Nhĩ Căn Giác La
Thư Thư Giác La
Họ phức Trung Hoa

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

^ ^a ^b Spencer, Richard (ngày 30 mon 11 năm 2008). “The Chinese man who would be emperor”. The Daily Telegraph. Truy cập ngày 4 mon 6 năm 2016.
McDonald, Hamish (ngày 27 mon 11 năm 2004). “Heir lớn China's throne celebrates a modest life”. The Age. Truy cập ngày 4 mon 6 năm 2016.
“Just Call bầm Jin, says the man who would be emperor”. Sydney Morning Herald. ngày 27 mon 11 năm 2004. Truy cập ngày 3 mon hai năm 2021.
^ 官修史料.清實錄.中華書局，2008
^ 滿洲實錄·上函（卷一）遼寧省檔案館, 遼寧教育出版社, 2012
^ Pamela Kyle Crossley (ngày 15 mon hai năm 2000). A Translucent Mirror: History and Identity in Qing Imperial Ideology. University of California Press. tr. 198–. ISBN 978-0-520-92884-8.
^ Crossley, Pamela Kyle, Orphan Warrors: Three Manchu Generations and the End of the Qing dynasty, p. 34.
^ Sneath, David (2007). The Headless State: Aristocratic Orders, Kinship Society, and Misrepresentations of Nomadic Inner Asia . Columbia University Press. tr. 99–100. ISBN 978-0231511674.
^ Bản mẫu:Cite ECCP
^ Grossnick, Roy A. (1972). Early Manchu Recruitment of Chinese Scholar-officials. University of Wisconsin--Madison. tr. 10.
^ Till, Barry (2004). The Manchu era (1644–1912): arts of China's last imperial dynasty. Art Gallery of Greater Victoria. tr. 5. ISBN 9780888852168.
^ Bản mẫu:Cite ECCP
^ The Augustan, Volumes 17-20. Augustan Society. 1975. tr. 34.
^ Kim, Sun Joo (2011). The Northern Region of Korea: History, Identity, and Culture. University of Washington Press. tr. 19. ISBN 978-0295802176.
^ Smith, Richard J. (2015). The Qing Dynasty and Traditional Chinese Culture. Rowman & Littlefield. tr. 216. ISBN 978-1442221949.
^ Fryslie, Matthew (2001). The historian's castrated slave: the textual eunuch and the creation of historical identity in the Ming history. University of Michigan. tr. 219. ISBN 9780493415963.
^ Crossley, Pamela Kyle (2002). A Translucent Mirror: History and Identity in Qing Imperial Ideology . University of California Press. tr. 303–4. ISBN 0520234243.
^ Woo, Tshung-zhu, "The Rule of Succession lớn the Throne in China", 9 Chinese Soc. & Pol. Sci. Rev. 626 (1925).
^ ^a ^b Pujie's status as Puyi's heir was widely acknowledged: • Schmetzer, Uli, "Emperor-in-waiting recalls bygone age", Chicago Tribune, Oct. 25, 1992. "The heir lớn China`s throne [Pujie] lives in an old house with a courtyard in which the last chrysanthemums of fall sprout amid a heap of coal briquettes collected for the winter." • "Pu Jie, 87, Dies, Ending Dynasty of the Manchus", New York Times, ngày 2 mon 3 năm 1994. "If nhật bản had won the war, Pu Jie could have become Emperor of Đài Loan Trung Quốc." • Song, Yuwu, Biographical Dictionary of the People’s Republic of China, năm trước, McFarland and Co., p. 6. "The younger brother of Pu Yi (the Emperor Xuantong) Pu Jie was technically head of the Imperial Qing Dynasty from the death of his brother in 1967 until his own death in 1994."
^ The Manchoukuo Year Book 1941, "Text of the Law Governing Succession lớn the Imperial Throne", ngày một mon 3 năm 1937, p. 905, Tōa Keizai Chōsakyoku (Japan). • "The Imperial Throne of Manchoukuo shall be succeeded lớn by male descendants in the male line of His Majesty the Emperor for ages lớn come" (Article 1). • "In the absence of sons or descendants, the brothers of the reigning emperor, borne of the same mother, and their male-line descendants succeed according lớn age" (Article 5). • "Among the Imperial brothers and the remoter Imperial relations, precedence shall be given, in the same degree, lớn the descendants of full blood over those of half blood" (Article 8).
^ "Life of Last Chinese Emperor's Nephew", People Daily, Dec. 11, 2000.