Hùng Vương (chữ Hán: 雄王) hoặc vua Hùng (chữ Nôm: 𤤰雄) là cơ hội gọi giành riêng cho những vị vua nước Văn Lang của những người Lạc Việt, tồn bên trên vào tầm thế kỷ 7 cho tới thế kỷ 2 trước công vẹn toàn.
| Loạt bài Lịch sử Việt Nam |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Sử liệu[sửa | sửa mã nguồn]
Trong sử liệu VN, Hùng Vương được nhắc tới nhập Lĩnh Nam chích quái ác (đời Lý-Trần) nằm trong truyền thuyết Âu Cơ-Lạc Long Quân. Đại Việt sử lược đời Trần cũng đều có biên chép "Đến đời Trang Vương ngôi nhà Chu (696-682 trước Công nguyên-ND) ở cỗ Gia Ninh sở hữu người kỳ lạ, người sử dụng ảo ảnh thuật qui phục được những cỗ lạc, tự động xưng là Hùng Vương đóng góp đô ở Văn Lang, đặt điều quốc hiệu là Văn Lang, phong tục thuần lương lậu chơn hóa học, chính vì sự người sử dụng lối thắt gút.Truyền được 18 đời đều xưng là Hùng Vương (có bạn dạng dịch là Đối Vương, 碓王)."[1] Đại Việt sử ký toàn thư thời Hậu Lê đầu tiên trả Hùng Vương thực hiện quốc tổ.
Trong sử liệu Trung Quốc, tên tuổi "Hùng Vương" được biên chép nhập sách Thái Bình quảng ký, thế kỷ loại X, dẫn Nam Việt chí khoảng chừng thế kỷ V: "Vùng khu đất Giao Chỉ đặc biệt phì nhiêu màu mỡ, di dân cho tới ở, mới đầu biết trồng ghép. Đất đen kịt xốp. Khí khu đất hùng (mạnh). Vì vậy ruộng ấy gọi là ruộng Hùng, dân ấy là dân Hùng."
Sử kí, quyển 113, Nam Việt liệt truyện, 53, Sách ẩn (thời Nhà Đường – Tư Mã Trinh soạn) dẫn Quảng châu kí chép:
- “Quận Giao Chỉ sở hữu ruộng Lạc, dân nhìn nước thủy triều tăng lên và giảm xuống tuy nhiên thực hiện ăn ở ruộng ấy nên được đặt thương hiệu là kẻ Lạc. Có những chức Lạc Vương – Lạc hầu, những thị xã tự động đặt điều chức Lạc tướng tá treo ấn đồng dải xanh rì, tức là chức Lệnh-Trưởng thời nay vậy. Sau cơ con cái vua Thục lấy quân tiến công Lạc Hầu, tự động xưng là An Dương Vương, trị ở thị xã Phong Khê.
Cựu Đường thư (viết thời Hậu Tấn – Lưu Hú biên soạn, năm 945 SCN), quyển 41, Chí 21, Địa lí 4, dẫn Nam triều công nghiệp trình diễn chí (viết thời Lưu Tống, 420 – 479) chép:
- “Đất quận Giao Chỉ cực kì phì nhiêu màu mỡ, thời xưa sở hữu quân trưởng gọi là Hùng Vương, phụ tá là Hùng Hầu...".
Đoạn này tương tự động với mô tả về Giao Chỉ nhập Quảng Châu ký (thế kỷ IV) và Thủy Kinh chú (thế kỷ VI) trích Giao Châu nước ngoài vực ký thế kỷ IV. Tuy nhiên những sách này sẽ không ghi là "Hùng Vương" (雄王) tuy nhiên ghi là "Lạc Vương" (雒王). Hai chữ này viết lách tương tự nhau nên hoàn toàn có thể đang được sở hữu sự lầm lẫn Lúc biên chép.
Truyền thuyết[sửa | sửa mã nguồn]
Theo truyền thuyết, Hùng Vương loại I là nam nhi của Lạc Long Quân, đăng quang nhập năm 2524 trước công vẹn toàn, đặt điều quốc hiệu là Văn Lang, phân tách nước thực hiện 15 cỗ, truyền đời cho tới năm 258 trước công vẹn toàn thì bị Thục Phán (An Dương Vương) của tộc Âu Việt cướp thoát nước.[2] Truyền thuyết về Hùng Vương được biên chép lại thứ tự trước tiên vào thời điểm cuối đời Trần bên trên Hồng Bàng Thị truyện nhập sách Lĩnh Nam Trích quái; sau này được sử gia Ngô Sĩ Liên đi vào Đại Việt Sử kí Toàn thư ở cuối thế kỉ XV.[3]
Xưa con cháu tía đời của Viêm Đế bọn họ Thần Nông là Đế Minh sinh đi ra Đế Nghi, sau Đế Minh nhân cút tuần phương Nam, cho tới Ngũ Lĩnh lấy đàn bà Vụ Tiên, sinh đi ra Lộc Tục. Lộc Tục là bậc thánh trí lanh lợi, Đế Minh đặc biệt yêu thương quý, mong muốn mang đến nối ngôi. Lộc Tục cố nhượng bộ mang đến anh, không đủ can đảm vâng mệnh. Đế Minh mới mẻ lập Đế Nghi (anh trai Lộc Tục) là con cái nối ngôi, làm chủ phương Bắc là nước Xích Thần, phong Lộc Tục thực hiện Kinh Dương Vương, làm chủ phương Nam, những cỗ tộc Bách Việt, gọi là nước Xích Quỷ.[4]
Kinh Dương Vương Lúc xuống Thủy phủ, đang được lấy đàn bà Long Vương Động Đình Quân thương hiệu là Thần Long Long Nữ sinh đi ra Lạc Long Quân. Lạc Long Quân thay cho phụ vương trị nước Xích Quỷ, còn Kinh Dương Vương ko thấu hiểu đã đi được đâu sau thời điểm truyền vị. Đế Nghi truyền ngôi mang đến nam nhi là Đế Lai thống trị phương Bắc, Đế Lai nhân thiên hạ vô sự tuy nhiên cút du ngoạn mọi nơi, trải qua nước Xích Quỷ, thấy Lạc Long Quân đang được về Thủy phủ, ngay lập tức lưu đàn bà của tớ là Âu Cơ ở lại cơ.[5]
Lạc Long Quân về bên, thấy Âu Cơ xinh đẹp nhất, ngay lập tức biến đổi trở thành chàng trai phong tú mỹ lệ, Âu Cơ ưng theo gót, Lạc Long Quân ngay lập tức rước nường về núi Long Trang. Hai đứa ở cùng nhau 1 năm, sinh đi ra quấn trăm trứng, sinh đi ra trăm con người nam nhi dũng mãnh khác thường. Lạc Long Quân ở lâu bên dưới Thủy phủ, Âu Cơ vốn liếng là kẻ Bắc quốc, ghi nhớ ngôi nhà ngay lập tức gọi Long Quân về bên. Âu Cơ phát biểu với Lạc Long Quân:
- Thiếp vốn liếng người Bắc, nằm trong ở một điểm với Quân, sinh được một trăm nam nhi tuy nhiên ko gì cúc chăm sóc, van nằm trong theo gót nhau đừng nên xa xăm quăng quật, tạo nên tao là kẻ ko ck, ko phu nhân, 1 mình vò võ.
Lạc Long Quân bảo rằng:
- Ta là loại Long, phát triển ở Thủy tộc; nường là tương đương Tiên, người bên trên khu đất, vốn liếng chẳng như nhau, tuy rằng rằng khí âm khí và dương khí thích hợp và lại sở hữu con cái tuy nhiên phương viên sự không tương đồng, thủy hỏa tương tương khắc, khó khăn tuy nhiên ở cùng với nhau ngôi trường cửu. Bây giờ cần ly biệt, tao lấy năm mươi con cái về Thủy phủ, phân trị những xứ, năm mươi con cái theo gót nường phía trên khu đất, phân tách nước tuy nhiên thống trị, mặc dù lên núi xuống nước tuy nhiên sở hữu việc thì nằm trong nghe ko được quăng quật nhau.[5]
Âu Cơ nằm trong năm mươi người nam nhi ở bên trên Phong Châu, tự động tôn vinh người con cái trưởng lên thực hiện vua, lấy hiệu là Hùng Vương.[5]
Hùng Vương đăng quang, đặt điều quốc hiệu là Văn Lang, phân tách nước đi ra thực hiện 15 cỗ là: Giao Chỉ, Chu Diên, Vũ Ninh, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Lục Hải, Vũ Định, Hoài Hoan, Cửu Chân, Bình Văn, Tân Hưng, Cửu Đức; đóng góp đô ở cỗ Văn Lang, Phong Châu.
Trong Đại Việt Sử ký Toàn thư, sử gia Ngô Sĩ Liên sở hữu lời nói bàn:
Sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]
Lãnh thổ của nước Văn Lang được xác lập ở điểm đồng vày sông Hồng, phía phía đông bắc giáp với Âu Việt, phía tây-bắc với những tỉnh miền bắc nước ta VN và một trong những phần khu đất tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc thời nay, phía tấp nập giáp với đại dương Đông, phía tây tiếp giáp và xuôi theo sản phẩm núi Hoàng Liên Sơn (thuộc Tỉnh Lào Cai, Sơn La ngày nay), phía nam giới giáp Hồ Tôn Tinh (hay Hồ Tôn), một vương quốc Champa cổ. Dân số của Văn Lang khoảng chừng 40, 50 vạn người, đa phần phân bổ ở điểm trung du, hạ du sông Hồng và sông Mã.
Hùng Vương sai những em trai phân trị, đặt điều em loại thực hiện Tướng võ, Tướng văn. Tướng văn gọi là Lạc Hầu, Tướng võ là Lạc Tướng, nam nhi vua gọi là Quan Lang, đàn bà vua gọi là Mị Nương, quan tiền Hữu ty gọi là Bố Chính, thần bộc, bầy tớ gọi là nô tỳ, xưng thần là khôi, đời phụ vương truyền con cái nối gọi là phụ đạo, thay cho đời truyền nhau cho tới hiệu là Hùng Vương ko thay đổi.[7]
Sách Đại Việt Sử ký Toàn thư chép phần trước tiên mệnh danh là Kỷ Hồng Bàng thị, 3 đái mục là Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân và Hùng Vương. Sách Lĩnh Nam chích quái ác mệnh danh là Truyện Hồng Bàng.[8]
Theo sách Khâm lăm le Việt sử Thông giám cương mục: Theo sách An Nam chí nguyên của Cao Hùng Trưng chép. Giao Chỉ ngẫu nhiên đặt điều thực hiện quận thị xã, bấy giờ sở hữu ruộng Lạc, theo gót nước triều tăng lên và giảm xuống tuy nhiên làm đồng, khai khẩn ruộng ấy là Lạc dân, cai trị dân ấy là Lạc Vương, người canh ty việc là Lạc Tướng: đều người sử dụng ấn đồng thao xanh rì. Nước gọi là Văn Lang. Phong tục thuần phác, mộc mạc, chưa tồn tại chữ nghĩa, còn người sử dụng lối thắt nút chão thực hiện vệt ghi nhớ; truyền được mươi tám chi.[9]
Có một số trong những mối cung cấp sử học tập viết lách về bờ cõi của vua Hùng, phía tây cho tới Ba Thục (Tứ Xuyên, Trung Quốc), phía bắc cho tới hồ nước Động Đình (Hồ Nam, Trung Quốc), phía nam giới giáp nước Hồ Tôn, tức nước Chiêm Thành,[7] là lầm lẫn với nước Xích Quỷ nhập truyền thuyết của những người Bách Việt cổ. Nước Văn Lang nằm trong tộc người Lạc Việt chỉ là 1 trong những nhập số những tộc người Bách Việt, và cũng chính là tổ tiên của những người Kinh thời nay. Lạc Việt cùng theo với Âu Việt là 2 tộc người Bách Việt sinh sống bên trên vùng khu đất phía nam giới. Sau này An Dương Vương (tên thông thường gọi là Thục Phán), vua nước Âu Việt (nằm ở phía tây-bắc nước Văn Lang), vượt qua vua Hùng của nước Văn Lang lập nên nước Âu Lạc. Dân số Âu Lạc thời này cũng chỉ tầm 70 vạn, 80 vạn người. Nếu bờ cõi Văn Lang mong muốn giáp Ba Thục, Tứ Xuyên và Hồ Động Đình, Hồ Nam thì cần bao hàm cả những tỉnh Quý Châu (diện tích 176.167 km²) và Hồ Nam (diện tích 210.000 km²), phần rộng lớn tỉnh Vân Nam (diện tích 394.000 km²), một trong những phần tỉnh Quảng Tây (diện tích 236.700 km²) của Trung Quốc.
Ngoại giao[sửa | sửa mã nguồn]
Theo truyền thuyết, năm 2557-2258 TCN, tức năm Mậu Thân loại 5 đời Đường Nghiêu, Hùng Vương sai sứ quý phái tặng vua Nghiêu con cái rùa thần có lẽ rằng rộng lớn ngàn tuổi tác, bản thân rùa rộng lớn tía thước, bên trên sống lưng sở hữu văn khoa đẩu ghi việc kể từ Lúc trời khu đất mới mẻ cởi đem về bên sau. Vua Nghiêu sai chép lấy gọi là Quy lịch (lịch rùa). Tuy nhiên trên đây đơn thuần truyền thuyết chứ không tồn tại biên chép chủ yếu sử xác nhận.
Năm 1110 TCN, chủ yếu sử Trung Quốc ghi rằng sở hữu xứ Việt Thường sai sứ qua chuyện tặng Chu Thành vương vãi một con cái chim trĩ white.[10]
Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]
Thời Lạc Long Quân trị vì thế, ngôi nhà vua dạy dỗ dân ăn diện, chính thức sở hữu trật tự động về vua tôi, tôn ti, sở hữu luân thông thường về phụ vương con cái, phu nhân ck.
Dân ở rừng núi xuống sông ngòi tiến công cá, thông thường bị gửi gắm long thực hiện kinh hoảng nên tâu lại với Hùng Vương. Hùng Vương bảo rằng: Ở núi là loại Long cùng theo với thủy tộc sở hữu không giống, bọn bọn chúng ưa đồng tuy nhiên ghét bỏ dị cho nên vì thế mới mẻ xâm hại. Bèn lấy mực xăm hình thủy quái ác ở thân thiện thể, tránh khỏi nàn gửi gắm long cắm kinh hoảng. Tục xăm bản thân của Bách Việt chính thức kể từ trên đây.
Ban đầu vì thế ăn diện ko đầy đủ, cần lấy vỏ cây thực hiện áo đem, mạng cỏ ống thực hiện chiếu ở, lấy cốt gạo thực hiện rượu, lấy cây quang đãng bác sĩ, cây soa đồng thực hiện bánh; lấy cố thú, cá tôm thực hiện nước mắm; lấy rễ gừng thực hiện muối; lấy dao cày, lấy nước ghép, khu đất trồng nhiều gạo nếp, lấy ống tre thổi cơm trắng. Gác cây thực hiện ngôi nhà nhằm rời hổ báo; rời ngắn ngủn đầu nhằm tiện nhập rừng núi, con cái đẻ đi ra lót lá chuối mang đến ở, ngôi nhà sở hữu người bị tiêu diệt thì giã cối gạo khiến cho láng giềng nghe chạy cho tới canh ty. Trai gái cưới nhau trước không còn lấy muối hạt thực hiện lễ chất vấn, rồi sau mới mẻ thịt trâu nhằm thực hiện lễ trở thành thơm, lấy cơm trắng nếp nhập vào chống nằm trong ăn cùng nhau mang đến không còn, rồi sau mới mẻ tương thông.[5]
| “ | Lúc lúc này, vua tôi nằm trong cút cày, phụ vương con cái tắm công cộng sông ko phân tách số lượng giới hạn, ko phân biệt quyền uy, loại bậc. Dân đều vẽ bản thân, hấp thụ nước vày mũi, cùng với nhau sung sướng nghịch ngợm vô trò vè.[11] | ” |
| — Lịch triều hiến chương loại chí | ||
Lãnh thổ[sửa | sửa mã nguồn]
Lãnh thổ nước Văn Lang được sách Đại Việt Sử ký Toàn thư chép: Đông giáp đại dương Nam Hải, tây cho tới Ba Thục, bắc cho tới hồ nước Động Đình, nam giới giáp nước Hồ Tôn, tức nước Chiêm Thành, ni là Quảng Nam thời nay.
Hùng Vương phân tách nước Văn Lang thực hiện 15 cỗ là Giao Chỉ, Chu Diên, Vũ Ninh, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Lục Hải, Vũ Định, Hoài Hoan, Cửu Chân, Bình Văn, Tân Hưng, Cửu Đức, đóng góp đô ở cỗ Văn Lang. Theo sách Lĩnh Nam Chích Quái thì 15 cỗ là: Giao Chỉ, Chu Diên, Ninh Sơn, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Quế Dương, Vũ Ninh, Hoài Hoan, Cửu Chân, Nhật Nam, Quế Lâm, Tượng Quận.
Mười lăm cỗ theo gót sách Khâm lăm le Việt sử Thông giám cương mục chép kể từ sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi, Nguyễn Thiên Túng:
- Sơn Nam (bây giờ là TP Hà Nội, Tỉnh Nam Định, Hưng Yên) xưa là cỗ Giao Chỉ. Sơn Tây xưa là cỗ Chu Diên, cỗ Phúc Lộc. Kinh Bắc (nay là Bắc Ninh) xưa là cỗ Vũ Ninh. Thuận Hóa (bây giờ là kể từ Hải Lăng nằm trong Quảng Trị cho tới Điện Án Thư nằm trong Quảng Nam) xưa là cỗ Việt Thường; An Bang (bây giờ là Quảng Yên) xưa là cỗ Ninh Hải; Thành Phố Hải Dương xưa là cỗ Dương Tuyền; Thành Phố Lạng Sơn xưa là cỗ Lục Hải; Thái Nguyên, Cao bằng phẳng xưa là cỗ Vũ Định nội ngoại; Nghệ An xưa là cỗ Hoài Hoan; Thanh Hóa xưa là cỗ Cửu Chân; Hưng Hóa và Tuyên Quang xưa là cỗ Tân Hưng; Còn nhì cỗ Bình Văn và Cửu Đức thì đều khuyết ngờ vực. Nay khảo ở sách Tấn chí, quận Cửu Đức vì thế ngôi nhà Ngô đặt điều, ni là khu đất tỉnh Hà Tĩnh. Sử cũ chua tức là nước Chiêm Thành, lúc này là khu đất Tỉnh Bình Định.
Diệt vong[sửa | sửa mã nguồn]
Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, cuối thời Hùng Vương, vua sở hữu người đàn bà vô nằm trong xinh đẹp nhất. Thục Vương nghe giờ đồng hồ, ngay lập tức sai người cho tới cầu thơm. Hùng hầu can rằng Thục vương vãi chỉ lấy cớ hôn nhân gia đình nhằm xâm lăng tuy nhiên thôi. Thục vương vãi lấy lòng ân oán giận dỗi. Về sau Hùng Vương gả đàn bà mang đến Sơn Tinh, Thục vương vãi căm giận dỗi, dặn dò con cái con cháu cần khử nước Văn Lang.[12]
Cháu Thục vương vãi là Thục Phán nối ngôi, sở hữu dũng lược, lấy quân xâm lăng Văn Lang. Hùng Vương sở hữu binh hùng tướng tá mạnh vượt qua Thục Phán. Hùng Vương bảo Thục Phán rằng: Ta sở hữu mức độ thần, nước Thục ko kinh hoảng ư?, rồi bỏ bễ nước nhà, chỉ lo lắng ăn uống hàng ngày sung sướng nghịch ngợm. Khi quân Thục kéo sát cho tới điểm, vua còn say mượt ko tỉnh. Tỉnh dậy, Hùng Vương nằm trong lối, thổ huyết nhảy xuống giếng bị tiêu diệt, binh lính đầu sản phẩm Thục Phán. Từ trên đây nhập sử sách nước Việt bước quý phái kỷ mới mẻ gọi là Kỷ ngôi nhà Thục.[12]
Sử gia Ngô Sĩ Liên nhận định rằng chuyện Sơn Tinh - Thủy Tinh đặc biệt quái ác đản, chỉ tạm thời thuật lại nhằm giữ lại sự ngờ vực.[12]
Các đời vua[sửa | sửa mã nguồn]
Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, tính kể từ thời Kinh Dương Vương (2879 TCN) cho tới không còn thời Hùng Vương (năm 258 TCN) kéo dãn dài 2.622 năm. Nhà nước Văn Lang tồn bên trên cho tới năm 258 TCN thì bị Thục Phán (tức An Dương Vương) kiêm tính.[13][14]
| Đời vua | Vương hiệu | Chữ Hán Nôm | Năm trị vì thế theo gót fake thuyết[15] | Ghi chú |
|---|---|---|---|---|
| Thượng Tổ | Kinh Dương Vương | 涇陽王 | 2879 TCN? – 2794 TCN? | Húy là Lộc Tục (祿續), nằm trong chi Càn. |
| Thái Tổ | Lạc Long Quân | 駱龍君 | 2793 TCN? – ? | Hiệu là Lạc Long Quân (駱龍君 hoặc 雒龍君 hoặc 貉龍君). Húy là Sùng Lãm (崇纜), nằm trong chi Càn hoặc Khảm. |
| 1 | Hùng Đức Vương | 貉龍君 | Không rõ | Người con cái cả của Lạc Long Quân, nằm trong chi Khảm.
Thành lập Vương triều loại nhất. |
| 2 | Hùng Hiền vương | 雄賢王 | Không rõ | Thuộc chi Khảm.
Thành lập Vương triều loại nhì. Xem thêm: top 1 người đẹp trai nhất the giới là ai |
| 3 | Hùng Lân vương | 雄麟王 | ? – 2253 TCN | Xưng vày Lân Lang, nằm trong chi Cấn (支艮).
Thành lập Vương triều loại tía. |
| 4 | Hùng Diệp vương | 雄曄王 | 2254 – 1913 TCN | Xưng vày Bửu Lang, nằm trong chi Chấn (支震).
Thành lập Vương triều loại tư. |
| 5 | Hùng Hi vương | 雄犧王 | 1912 – 1713 TCN | Xưng vày Viên Lang, nằm trong chi Tốn (支巽).
Thành lập Vương triều loại năm. Phần phía trái chữ "hi" 犧 là cỗ "ngưu" 牛. |
| 6 | Hùng Huy vương | 雄暉王 | 1712 – 1632 TCN | Xưng vày Pháp Hải Lang, nằm trong chi Ly (支離).
Thành lập Vương triều loại sáu. |
| 7 | Hùng Chiêu vương | 雄昭王 | 1631 – 1432 TCN | Xưng vày Lang Liêu, nằm trong chi Khôn.
Thành lập Vương triều loại bảy. |
| 8 | Hùng Vĩ vương | 雄暐王 | 1431 – 1332 TCN | Xưng vày Thừa Vân Lang, nằm trong chi Đoài (支兌).
Thành lập Vương triều loại tám. |
| 9 | Hùng Định vương | 雄定王 | 1331 – 1252 TCN | Xưng vày Quân Lang, nằm trong chi Giáp (支甲).
Thành lập Vương triều loại chín. |
| 10 | Hùng Hi vương | 雄曦王 | 1251 – 1162 TCN | Xưng vày Hùng Hải Lang, nằm trong chi Ất (支乙).
Thành lập Vương triếu loại mươi. Phần phía trái chữ "hi" 曦 là cỗ "nhật" 日. |
| 11 | Hùng Trinh vương | 雄楨王 | 1161 – 1055 TCN | Xưng vày Hưng Đức Lang, nằm trong chi Bính (支丙).
Thành lập Vương triều loại mươi một. |
| 12 | Hùng Vũ vương | 雄武王 | 1054 – 969 TCN | Xưng vày Đức Hiền Lang, nằm trong chi Đinh.
Thành lập Vương triều loại mươi nhì. |
| 13 | Hùng Việt vương | 雄越王 | 968 – 854 TCN | Xưng vày Tuấn Lang, nằm trong chi Mậu (支戊)
Thành lập Vương triều loại mươi tía. |
| 14 | Hùng Anh vương | 雄英王 | 853 – 755 TCN | Xưng vày Chân Nhân Lang, nằm trong chi Kỷ (支己).
Thành lập Vương triều loại mươi bốn |
| 15 | Hùng Triêu vương | 雄朝王 | 754 – 661 TCN | Xưng vày Cảnh Chiêu Lang, nằm trong chi Canh (支庚).
Thành lập Vương triều loại mươi lăm. |
| 16 | Hùng Tạo vương | 雄造王 | 660 – 569 TCN | Xưng vày Đức Quân Lang, nằm trong chi Tân (支辛).
Thành lập Vương triều loại mươi sáu. |
| 17 | Hùng Nghị vương | 雄毅王 | 568 – 409 TCN | Xưng vày hướng dẫn Quân Lang, nằm trong chi Nhâm.
Thành lập Vương triều loại mươi bảy. |
| 18 | Hùng Duệ vương | 雄睿王 | 408 – 258 TCN | Xưng vày Lý Văn Lang hoặc Mai An Tiêm.
Thành lập Vương triều loại mươi tám. |
Chú ý: "雄犧王" và "雄曦王" tuy rằng đều gọi là "Hùng Hi Vương" tuy nhiên chữ "hi" nhập nhì tên thường gọi này không giống nhau về tự động dạng và chân thành và ý nghĩa.
Nghi vấn[sửa | sửa mã nguồn]
Trong cuốn Việt Sử chi phí án viết lách năm 1775, người sáng tác Ngô Thì Sĩ trầm trồ băn khoăn: "Người tao ko cần là vàng đá, sao lại sinh sống lâu được như thế? Điều ấy càng ko thể hiểu được?"
Hùng Vương loại I sinh vào năm 2879 trước công vẹn toàn, Hùng Vương loại XVIII lại mất mặt năm 258 trước công vẹn toàn. Nếu tính theo gót lứa tuổi tầm thì từng vị vua sinh sống cho tới 145 năm (!?), quá chênh chếch đối với lúc này. Theo Nguyễn Khắc Thuần nhập "Thế loại những triều vua Việt Nam"[16] thì phân tích và lý giải yếu tố này nằm trong 1 trong các nhì ý kiến đang rất được những ngôi nhà sử học tập tạm thời chấp nhận: 18 vị vua Hùng ko cần là 18 cá thể rõ ràng, tuy nhiên là 18 chi (nhánh/ngành), từng chi đó lại bao gồm có tương đối nhiều vị vua thay cho phiên nhau trị vì thế và người sử dụng công cộng vương vãi hiệu. Thậm chí số lượng 18 hoàn toàn có thể nên làm hiểu là số lượng biểu tượng ước lệ, vì thế 18 là bội số của 9 - vốn liếng là một số trong những linh thiêng so với người Việt.
Cũng sở hữu những fake thuyết về một vương quốc cổ là Việt Thường. Cổ sử Trung Hoa sở hữu chép: nhập thời Chu Thành Vương (1042-1021 TCN) sở hữu đứa ở Việt Thường cho tới dưng chim trĩ white. Khi sứ fake Việt Thường về nước, vì thế ko biết lối nên Chu Công đang được mang đến lấy năm cỗ xe pháo bình xa xăm (軿車, xe pháo sở hữu mùng lấp thời xưa) sửa trở thành xe pháo chỉ nam giới rồi cung cấp mang đến sứ fake để giúp đỡ sứ fake xác lập phương phía. cũng có thể đưa ra fake thiết: hoặc Văn Lang là sơn hà tiếp tục Việt Thường, Lúc Văn Lang thay cho thế Việt Thường đang được mệnh danh Việt Thường thực hiện 1 trong các 15 cỗ của mình; hoặc Việt Thường là 1 trong những cỗ lạc nhập sơn hà Văn Lang. Cả Văn Lang và Việt Thường đều hoàn toàn có thể xếp nhập thời kỳ những vua Hùng, thương hiệu nước thì hoàn toàn có thể đặt điều kể từ Lúc xây dựng nhằm gọi tuy nhiên thương hiệu thời đại Hồng Bàng thì chắc hẳn rằng trong tương lai những sử gia tự động đặt điều mang đến dễ dàng bố trí và theo gót dõi.
Theo những phân tích văn hóa truyền thống đồng vày sông Hồng của Liam C. Kelley, thì những vua Hùng là truyền thuyết vì thế giới trí thức Nho học tập bên trên đồng vày sông Hồng thời trung đại dùng như 1 minh hội chứng mang đến bạn dạng sắc riêng biệt, tách biệt với những định nghĩa nằm trong di tích văn hóa truyền thống tuy nhiên người Trung Hoa gia nhập nhập VN. Và rồi chủ yếu bọn họ đang được nhờ vào những văn bạn dạng xưa cổ nhằm lấy vật liệu và hứng thú nhằm mục đích xây đắp một lịch sử vẻ vang gần giống một bạn dạng sắc bạn dạng địa mang đến bạn dạng thân thiện bản thân, vì thế này đã góp sức mang đến việc tạo nên đi ra một bạn dạng sắc khu vực. Theo ông, truyền thuyết về vua Hùng vốn liếng được chính thức vày giới tinh tuý Hán hóa ở miền Bắc VN thời trung đại được người VN thời nay nhờ vào nhằm cải cách và phát triển nhập xuyên suốt nửa thế kỉ qua chuyện. Dưới sự phân phối của ngôi nhà nghĩa dân tộc bản địa ở VN, những truyền thống lịch sử được xây đắp của giới tinh tuý thời trung đại này giờ trên đây đang trở thành những chân lí ko thể thay cho thay đổi mặc dù người tao chính thức xét lại lịch sử vẻ vang.[3]
Thờ cúng[sửa | sửa mã nguồn]
Vào thời ngôi nhà Nguyễn, miếu Lịch Đại Đế Vương được dựng từ thời điểm năm Minh Mạng loại 4 (1823) bên trên địa phận xã Dương Xuân, phía nam giới, ngoài kinh trở thành Huế, thờ nhiều hero nhập cơ sở hữu Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Hùng Vương.[17][18] Giỗ Tổ Hùng Vương hoặc Lễ hội Đền Hùng là 1 trong những ngày lễ nghỉ của VN. Đây là ngày hội truyền thống lịch sử của những người Việt nhằm mục đích tưởng niệm công sức dựng nước của những vua Hùng. Nghi lễ truyền thống lịch sử được tổ chức triển khai thường niên vào trong ngày mồng 10 mon 3 âm lịch bên trên Đền Hùng, TP. Hồ Chí Minh Việt Trì, tỉnh Phú Thọ tuy nhiên được dân Việt nhập gần giống ngoài nước đều kỷ niệm. Năm 1954, Sài Gòn sở hữu buổi họp mặt với quân lính những Trung đoàn Thủ Đô, trung đoàn 36, trung đoàn Tu Vũ..., đang được phát biểu rằng: "Đền Hùng thờ những vua Hùng. Hùng Vương là kẻ tạo nên đi ra việt nam, là Tổ tiên của dân tộc bản địa tao. Ngày xưa, những vua Hùng đang được sở hữu công dựng nước, thời nay Bác con cháu tao cần cùng với nhau lưu giữ lấy nước".[19]
Tại Thành phố Sài Gòn, nhiều hạ tầng thờ tự động vua Hùng được bà con cái xây dựng nhằm thờ phượng như Đền thờ Hùng Vương bên trên hẻm 22/93 lối Trần Bình Trọng bên trên phường 1 ở Q5 được thi công trước năm 1970, ngoại giả còn tồn tại Tổ đình Quốc Tổ Lạc Hồng bên trên số 94 lối Nguyễn Thái Sơn quận Gò Vấp, Đền Hùng Vương bên trên số 261/3 lối Cô Giang ở quận Phú Nhuận và Đền thờ Quốc tổ Hùng Vương bên trên số 166/3 lối Đoàn Văn Bơ ở Quận 4[20]
Tên gọi "Hùng Vương"[sửa | sửa mã nguồn]
Tên Hùng Vương cũng khá được đặt điều cho những thương hiệu lối, phố, ngôi trường học tập ở VN.
Đền thờ và lăng mộ[sửa | sửa mã nguồn]
-
Đền Nội Bình Đà thờ Đức Quốc tổ Lạc Long Quân bên trên xã Bình Minh, thị xã Thanh Oai, TP. Hồ Chí Minh Hà Nội
-
Phù điêu Lạc Long Quân bên trên Đền Nội Bình Đà
-
Lăng Hùng vương vãi bên trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Tương truyền đó là mộ của vua Hùng loại 6.
-
Cổng dẫn lên Khu di tích lịch sử đền rồng Hùng ở Phú Thọ
Xem thêm: chơi game ai là triệu phú
-
Đền thờ vua Hùng nhập Thảo Cầm viên TP Sài Gòn.
-
Thư mục[sửa | sửa mã nguồn]
- Đại Việt Sử ký Toàn thư, biên soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội TP Hà Nội, 1993.
- Khâm lăm le Việt sử Thông giám cương mục, biên soạn giả: Quốc sử quán triều Nguyễn, Nhà Xuất bạn dạng Giáo dục đào tạo TP Hà Nội, 1998.
- Lịch triều hiến chương loại chí, Tập 1, Soạn fake Phan Huy Chú, Nhà Xuất bạn dạng Giáo dục đào tạo, 2006.
- An Nam chí lược, biên soạn fake Lê Tắc, Nhà Xuất bản: Viện Đại học tập Huế; 1961.
- Việt Nam văn hóa truyền thống sử cương, biên soạn fake Đào Duy Anh, Nhà Xuất bạn dạng Nhã Nam, năm trước.
- Lĩnh Nam chích quái ác, biên soạn fake Trần Thế Pháp, Nhà Xuất bạn dạng Hồng Bàng.
- Việt năng lượng điện u linh, biên soạn fake Lý Tế Xuyên, Nhà Xuất bạn dạng Hồng Bàng.
- Đại Nam nhất thống chí, Nhà xuất bạn dạng Thuận Hóa, luyện 1, năm 2006.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Bách Việt
- Văn Lang
- Âu Lạc
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ https://cvdvn.files.wordpress.com/2018/03/dai-viet-su-luoc-khuyet-danh.pdf
- ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội TP Hà Nội 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 4, 5, 6.
- ^ a b Liam C. Kelley (Summer 2012). “The Biography of the Hồng Bàng Clan as a Medieval Vietnamese Invented Tradition”. Journal of Vietnamese Studies. University of California Press. 7 (2): 87-130. doi:10.1525/vs.2012.7.2.87.
- ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội TP Hà Nội 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 3, 4.
- ^ a b c d Việt Nam Hán văn Tiểu thuyết tùng san của Viện Nghiên cứu giúp Hán Nôm, TP Hà Nội, liên minh với Viện Viễn Đông Bác Cổ (École Française d’Extrême-Orient), Paris và Đại học tập Chung Cheng, Taiwan, vì thế Trần Khánh Hạo ngôi nhà biên và Nhà sách Học sinh Thư viên ở Taipei ấn hành năm 1992.
- ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội TP Hà Nội 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, 4.
- ^ a b Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội TP Hà Nội 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 4.
- ^ Hồng là chim tô tem của tộc Lạc Việt, Hồng thương hiệu khá đầy đủ của tương đương chim ấy.
- ^ Khâm lăm le Việt sử Thông giám cương mục; Soạn giả: Quốc sử quán triều Nguyễn 1856-1881; Dịch giả: Viện Sử học; Nhà Xuất bản: Giáo dục đào tạo - TP Hà Nội 1998; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 4.
- ^ Khâm lăm le Việt sử Thông giám cương mục; Soạn giả: Quốc sử quán triều Nguyễn 1856-1881; Dịch giả: Viện Sử học; Nhà Xuất bản: Giáo dục đào tạo - TP Hà Nội 1998; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 6.
- ^ Lịch triều hiến chương loại chí; biên soạn fake Phan Huy Chú; Nhà Xuất bạn dạng Giáo dục đào tạo, luyện 1, 2006, bạn dạng năng lượng điện tử, trang 220.
- ^ a b c Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội TP Hà Nội 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 6.
- ^ COMUNITY, CỘNG ĐỒNG HỌ NGUYỄN VIỆT NAM-HO NGUYEN VIET NAM (2021-04-20ICT13:46:00). “Lý giải 18 đời Vua Hùng kéo dãn dài 2622 năm " từng vua SỐNG rộng lớn 200 năm "”. CỘNG ĐỒNG HỌ NGUYỄN VIỆT NAM - HO NGUYEN VIET NAM COMUNITY. Truy cập ngày 26 mon 12 năm 2022.
- ^ “List of monarchs of Vietnam”, Wikipedia (bằng giờ đồng hồ Anh), ngày 23 mon 12 năm 2022, truy vấn ngày 26 mon 12 năm 2022
- ^ “Đại Việt Sử Ký Ngoại Ký Toàn Thư, Quyển 1”. www.informatik.uni-leipzig.de. Truy cập ngày 30 tháng bốn năm 2022.
- ^ Nguyễn Khắc Thuần, Thế loại những triều vua Việt Nam. Nhà Xuất bạn dạng Giáo dục đào tạo, 2008, trang 14-15.
- ^ [1] Miếu Lịch Đại Đế Vương
- ^ Đại Nam nhất thống chí, Tập 1, Nhà xuất bạn dạng Thuận Hóa, tr 37, 2006
- ^ Hoàn cảnh thành lập và hoạt động của câu nói: "Các Vua Hùng đang được sở hữu công dựng nước thì Bác con cháu tao cần cùng với nhau lưu giữ lấy nước
- ^ 3 ngôi đền rồng thờ vua Hùng ở Sài Gòn
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
 |
Wikimedia Commons được thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Hùng Vương. |
- Hùng Vương bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
- Hung Vuong (king of Vietnam) bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
Bình luận