Các tổ chức triển khai và học viện chuyên nghành về Thiền tông
Các mẩu truyện chủ yếu về Thiền tông
Sự giác ngộ
Kenshō
Satori
Đốn ngộ
Shikantaza
Lời dạy
Thập mục ngưu đồ
Ngũ vị của Động Sơn
Tam ẩn môn
Bốn con phố dẫn cho tới sự hiểu biết
Phương pháp tu tập
Tọa thiền / Shikantaza
Tu tập dượt công án
Dòng thiền
Đông Sơn pháp môn
Hồng Châu tông
Ngũ thất gia tông
Lâm Tế tông
Sōtō
Sanbo Kyodan
Asanga Mận Trắng
Tông phái với liên quan
Hoa Nghiêm tông
Thiên Thai tông
Tịnh phỏng tông
x
t
s
Bồ-đề-đạt-ma (zh. 菩提達磨, tụt xuống. bodhidharma, ja. bodai daruma), dịch tức thị Giác Pháp (zh. 覺法), người nén Độ, (~470 - 543). Ông được xem là người quảng bá và tạo nên đi ra Thiền học tập và Võ thuật cho tới Trung Quốc. Theo truyền thuyết Trung Quốc, ông đang được truyền thụ cách thức tập luyện thân mật thể cho những căn nhà sư Thiếu Lâm và kéo theo việc tạo hình môn võ Thiếu Lâm. Ông cũng chính là phụ thân đẻ của Thiền tông Trung Quốc.
Còn cực kỳ không nhiều vấn đề về tiểu truyện của ông, hầu hết chỉ với lại là truyền thuyết. Truyền thuyết về xuất xứ của ông cũng không giống nhau, bên trên Trung Quốc tồn bên trên 2 truyền thuyết về ông, bên trên nén Độ truyền thuyết kể rằng Bồ Đề Đạt Ma là đàn ông loại phụ vương của một vị vua Pallava Tamil kể từ Kanchipuram, trong những lúc ở Nhật Bản truyền thuyết kể rằng ông tới từ Ba Tư.
Thời điểm ông cho tới Trung Quốc cũng không giống nhau, một trong mỗi thuyết bảo rằng ông cho tới nhập triều đại Lưu Tống (420-479) hoặc muộn rộng lớn nhập triều đại căn nhà Lương (502-557). Ông hầu hết sinh hoạt bên trên bờ cõi của những triều đại Bắc Ngụy (386-534). Thời kỳ quảng bá của ông khoảng tầm nhập thời điểm đầu thế kỷ loại 5.
Ông là Tổ loại 28 và sau cùng sau Phật Thích-ca Mâu-ni của Thiền tông nén Độ và là Sơ tổ của Thiền tông Trung Quốc. Các tên thường gọi không giống là: Bồ-đề-đạt-ma-đa-la (zh. 菩提達磨多羅), Đạt-ma-đa-la (zh. 達磨多羅), Bồ-đề-đa-la (菩提多羅), và thương hiệu ghi chép tắt thông thường gặp gỡ nhập văn cảnh căn nhà Thiền là Đạt-ma (zh. 達磨).
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]
Bồ-đề-đạt-ma là môn đồ và truyền nhân của Tổ loại 27, Bát-nhã-đa-la (sa. prajñādhāra) và là thầy của Huệ Khả, Nhị tổ Thiền Trung Quốc. Sự tích truyền pháp của Bát-nhã-đa-la mang lại Bồ-đề-đạt-ma được để lại như sau:
Tổ hỏi: "Trong tất cả, cái gì vô sắc?" Bồ-đề-đạt-ma đáp: "Vô sinh vô sắc". Tổ căn vặn tiếp: "Trong tất cả, vật gì vĩ đại nhất?" Bồ-đề-đạt-ma đáp: "Phật pháp vĩ đại nhất".
Sau khi trở nên Tổ loại 28, Bồ-đề-đạt-ma lên đường thuyền qua quýt Nam Trung Quốc năm 520. Sau khi truyền giáo mang lại Lương Vũ Đế ko trở thành, Bồ-đề-đạt-ma cho tới Lạc Dương, lên miếu Thiếu Lâm bên trên rặng Tung Sơn. Nơi trên đây, Bồ-đề-đạt-ma tu thiền tấp tểnh, 9 năm cù mặt mũi nhập vách ko nói; cũng bên trên trên đây, Huệ Khả đang được gặp gỡ Bồ-đề-đạt-ma nhằm lại truyền thuyết bất hủ về sự quyết tâm học tập đạo của tớ.
Tư liệu về cuộc sống của Bồ-đề-đạt-ma là 1 trong những vương vãi tử Nam nén Độ ko rõ rệt. Có truyền thuyết nhận định rằng sư phụ của Bồ-đề-đạt-ma là Bát-nhã-đa-la từng dặn dò sư hãy đợi 60 năm sau thời điểm bản thân bị tiêu diệt vừa mới được lên đường Trung Quốc. Như thế Bồ-đề-đạt-ma nên cao tuổi tác lắm khi cho tới Trung Quốc. Theo tư liệu không giống thì Bồ-đề-đạt-ma cho tới Trung Quốc khi 60 tuổi tác. Cả nhị thuyết này sẽ không phù phù hợp với cuộc sống Sư, kể từ 470-543, là tháng ngày được phần rộng lớn mối cung cấp tư liệu thừa nhận. Sau lúc tới, sư nhận lời nói chào của Lương Vũ Đế lên đường Nam Kinh. Cuộc chạm chán thân mật Bồ-đề-đạt-ma và Vũ Đế được những ngữ lục ghi lại như sau:
Là một người phụng sự đạo Phật, Lương Vũ Đế đang được mang lại xây nội địa bản thân nhiều miếu chiền, bảo tháp. Vũ Đế căn vặn căn nhà sư nén Độ: "Trẫm kể từ đăng vương đến giờ, xây miếu, chép kinh, phỏng tăng ko biết từng nào tuy nhiên kể. Vậy với công đức gì không?"
Đạt Ma đáp: "Không với công đức."
- "Tại sao ko công đức?"
- "Bởi vì như thế những việc vua thực hiện là nhân "hữu lậu", chỉ mất những ngược nhỏ trong khoảng nhân thiên, như hình ảnh tùy hình, tuy rằng với tuy nhiên ko nên thiệt."
- "Vậy công đức sống động là gì?"
Sư đáp: "Trí nên được thanh tịnh trọn vẹn. Thể nên được trống rỗng ko vắng ngắt lặng, vì vậy mới mẻ là công đức, và công đức này sẽ không thể lấy việc trần thế (như xây miếu, chép kinh, phỏng tăng) tuy nhiên cầu được."
Vua lại hỏi: "Nghĩa vô thượng của thánh đế là gì?"
- "Một khi tỉnh rõ rệt, thông trong cả rồi thì không tồn tại gì là thánh."
- "Ai đang được đối lập với trẫm đây?"
- "Không biết."
Đó là những lời nói khai thị về yếu ớt tính Phật pháp rất rõ ràng ràng, tuy nhiên Vũ Đế ko lĩnh hội được. Cuộc gặp gỡ với Lương Vũ Đế mang lại Bồ-đề-đạt-ma thấy rõ rệt là không tới thời truyền pháp bên trên Trung Quốc. Sau bại liệt - bám theo truyền thuyết - sư vượt lên Trường Giang bởi một cái thuyền con cái (chiếc thuyền về sau trở nên một chủ đề của hội họa Thiền), cho tới miếu Thiếu Lâm ở Bắc Trung Quốc. Người tớ ko hiểu ra sư tổn thất bên trên bại liệt hoặc tách Thiếu Lâm sau thời điểm truyền pháp mang lại Huệ Khả. Theo một truyền thuyết thì Bồ-đề-đạt-ma về lại nén Độ sau chín năm đánh dấu Trung Quốc.
Một phần củaloạt bàivề
Thiền sư Trung Quốc
Bồ-đề-đạt-ma cho tới Huệ Năng
Bồ-đề-đạt-ma
Huệ Khả
Tăng Xán
Đạo Tín
Hoằng Nhẫn, Pháp Dung
Huệ Năng,Thần Tú, Huệ An
Hành Tư, Hoài Nhượng, Huyền Giác, Huệ Trung, Thần Hội
Ngưu Đầu Thiền
Pháp Dung, Trí Nham, Tuệ Phương
Pháp Trì , Trí Oai, Tuệ Trung
Huyền Tố, Đạo Khâm, Ô Khòa
Bắc Tông Thiền
Thần Tú
Phổ Tịch , Nghĩa Phúc, Hàng Ma Tạng
Đạo Truyền, Hành Biểu, Tối Trừng
Nhánh Thanh Nguyên Hành Tư
Hi Thiên
Đạo Ngộ, Duy Nghiễm, chỉ bảo Thông, Thiên Nhiên
Sùng Tín , Đàm Thạnh, Đạo Ngô Đức Thành, Vô Học
Đức Sơn, Thiện Hội Thạch Sương, Lương Giới
Nghĩa Tồn, Nham Đầu, Thuý Nham
Vân Môn, Huệ Lăng, Huyền Sa
Nhánh Nam Nhạc Hoài Nhượng
Mã Tổ
Hoài Hải, Nam Tuyền, Huệ Hải Pháp Thường , Trí Tạng, chỉ bảo Triệt
Triệu Châu, Quy Sơn Hoàng tì, Vô Ngôn Thông
Huệ Tịch, Nghĩa Huyền Trí Nhàn, Chí Cần
Lâm Tế tông
Lâm Tế
Huệ Nhiên, Hưng Hoá
Đại Giác, Huệ Ngung, Diên Chiểu
Tỉnh Niệm, Thiện Chiêu, Quy Tỉnh
Thạch Sương, Huệ Giác, Pháp Viễn
Hoàng Long phái
Huệ Nam
Tổ Tâm, Chân Tịnh
Ngộ Tân, Duy Thanh
Dương Kì phái
Dương Kì
Thủ Đoan, Pháp Diễn
Viên Ngộ, Phật Nhãn, Phật Giám
Đạo Ninh, Đại Huệ, Thiệu Long
Đức Quang, Đàm Hoa , Hàm Kiệt, Tổ Tiên
Huệ Khai, Sư Phạm, Tổ Khâm
Nguyên Diệu, Trung Phong, Thiên Nham
Thời Uỷ, Chính Truyền
Mật Vân, Viên Tu, Viên Tín
Đạo Mân, Thông Tú, Thông Dung
Tào Động tông
Động Sơn
Tào Sơn, Đạo Ưng, Long Nha
Huệ Hà, Đạo Phi, Quán Chí
Duyên Quán, Cảnh Huyền, Nghĩa Thanh
Đạo Khải, Tử Thuần, Tự Giác
Pháp Thành, Chính Giác, Thanh Liễu
Nhất Biện, Huệ Huy, Tông Giác
Trí Giám, Minh Quang, Như Tịnh
Hành Tú, Đức Cử, Vân Tụ
Phúc Dụ, Liễu Cải, Tuệ Kinh
Viên Trừng, Nguyên Lai, Nguyên Kính
Nguyên Hiền, Minh Tuyết, Minh Phương
Đạo Bái, Đạo Thịnh, Đạo Ngân
Tịnh Chu, Tịnh Nột, Tịch Oánh
Tịnh Phù, Đại Tâm, Trí Giáo
Hưng Thù, Hưng Long
Quy Ngưỡng tông
Linh Hựu
Huệ Tịch, Trí Nhàn, Linh Vân
Quang Dũng, Tây Tháp, Văn Hỉ
Huệ Thanh, Tư Phúc, Toàn Phó
Thanh Nhượng
Vân Môn tông
Văn Yến
Ba Lăng, Trừng Viễn
Trí Môn, Tuyết Đậu, Thảo Đường
Nghĩa Hoài, Phật Ấn
Tông Bản, Hoài Thâm
Pháp Nhãn tông
Sư Bị, Quế Sâm, Văn Ích
Đức Thiều, Diên Thọ, Đạo Tế
Vĩnh An , Văn Thắng
Thiền sư ni
Tổng Trì, Liễu Nhiên, Trí Thông, Diệu Tống
Không rõ rệt tông phái
Hàn Sơn, Thập Đắc, Phong Can
Bố Đại, Tế Công
Hám Sơn, Hư Vân
Cư sĩ Thiền Tông
Phó Đại Sĩ, Bạch Cư Dị, Vương Duy
Bàng Cư Sĩ, Bùi Hưu, Trương Chuyết Tú Tài
Tô Đông Pha, Hoàng Đình Kiên
Gia Luật Sở Tài, Ung Chính
Cổng vấn đề Phật giáo
x
t
s
Bồ-đề-đạt-ma, 9 năm diện bích, giành mộc phiên bản Ukiyo-e của Tsukioka Yoshitoshi, 1887.Sư với ý mong muốn hồi mùi hương, trước lúc về, gọi môn đồ trình diễn sở đắc: "Giờ tớ đi ra lên đường sắp tới đây, vậy từng môn đồ hãy phát biểu mang lại tớ nghe sở đắc của mình".
Đạo Phó bạch: "Theo địa điểm thấy của tôi, mong muốn thấy đạo nên chẳng chấp văn tự động, tuy nhiên cũng chẳng thoát ly văn tự."
Sư đáp: "Ông được lớp domain authority của tôi rồi."
Ni Tổng Trì nói: "Chỗ giải của tôi như cái mừng sướng thấy nước Phật (tâm) bất tỉnh, thấy được một phiên, sau ko thấy lại nữa."
Sư nói: "Bà được phần thịt của tôi rồi."
Đạo Dục, một môn đồ không giống, bạch: "Bốn đại vốn liếng ko, năm uẩn chẳng nên thiệt với, vậy địa điểm thấy của tôi là ko một pháp này khả được."
Sư đáp: "Ông được bộ khung của tôi rồi."
Cuối nằm trong, cho tới phiên Huệ Khả. Huệ Khả lễ bái sư rồi đứng ngay lập tức một địa điểm, ko bạch ko phát biểu gì cả. sư bảo: "Ngươi và được phần tuỷ của tớ."
Rồi ngó Huệ Khả, sư phát biểu tiếp: "Xưa Như Lai trao 'Chánh pháp nhãn tạng' mang lại Bồ tát Ca Diếp, kể từ Ca Diếp chánh pháp được liên tiếp truyền cho tới tớ. Ta ni trao lại mang lại ngươi; căn nhà ngươi khá sở hữu, luôn luôn với áo cà tụt xuống nhằm thực hiện vật tin cậy. Mỗi loại vượt trội cho 1 việc, ngươi nên khá biết."
Huệ Khả bạch: "Thỉnh sư chỉ bảo mang lại."
Sư nói: "Trong, truyền pháp ấn nhằm khế bệnh tâm; ngoài, trao cà tụt xuống nhằm tấp tểnh tông chỉ. Đời sau, nhập cảnh tuyên chiến đối đầu, nếu như với người căn vặn ngươi con cháu căn nhà ai, bởi nhập đâu tuy nhiên phát biểu đắc pháp, lấy gì minh chứng, thì ngươi fake bài xích kệ của tớ và áo cà tụt xuống đi ra thực hiện bởi. Hai trăm năm sau thời điểm tớ khử rồi, việc truyền nó tạm dừng. Chừng ấy, đâu đâu người hiểu đạo và phát biểu lý thật nhiều, còn người hành đạo và thông lý cực kỳ không nhiều, vậy ngươi nên cố xiển dương đạo pháp, chớ coi thường nhớt những người dân ko ngộ. Bây giờ hãy nghe bài xích kệ của ta:"
吾本來玆土
傳法救迷情。
一華開五葉
結果自然成
Ngô phiên bản lai tư thổ
Truyền pháp cứu vãn ham mê tình.
Nhất hoa khai ngũ diệp
Kết ngược ngẫu nhiên thành.
Ta cho tới trên đây với nguyện,
Truyền pháp cứu vãn người ham mê.
Một hoa nở năm cánh,
Nụ ngược trổ thừa thãi.
Sư lại phát biểu thêm: "Ta với cỗ kinh Lăng Già tư cuốn, ni cũng uỷ thác luôn luôn mang lại ngươi, này là đàng nhập tâm giới, canh ty bọn chúng sinh ngỏ được cửa ngõ kho tri con kiến của Phật. Ta kể từ Nam nén thanh lịch cho tới phương Đông này, thấy Xích Huyện Thần Châu với đại quá khí tượng, cho nên vì vậy vượt lên qua không ít điểm, vì như thế pháp mò mẫm người. Nhưng từng nào cuộc chạm chán ko thực hiện tớ phật lòng, vạn bất đắc dĩ nên ừ hử vậy thôi. Nay được ngươi nhằm truyền lâu nó pháp, ý tớ đang được toại!"
Theo một thuyết không giống thì Bồ-đề-đạt-ma sinh sống cho tới 150 tuổi tác, sau cùng bị đầu độc và được mai táng ở Hồ Nam. Sau bại liệt một vị tăng lên đường hành mùi hương ở nén Độ về gặp gỡ Bồ-đề-đạt-ma bên trên núi Hùng Nhĩ. Bồ-đề-đạt-ma, tay cố gắng một cái dép, cho thấy thêm bản thân bên trên đàng về nén Độ và Trung Quốc tiếp tục thông suốt dòng sản phẩm Thiền của tớ. Về cho tới Trung Quốc vị tăng này hấp tấp báo mang lại môn đồ, môn đồ ngỏ hòm đi ra thì ko thấy gì cả, chỉ với một cái dép. Vì tích này, giành tượng của Bồ-đề-đạt-ma hoặc được vẽ vai vác trượng mang trong mình một cái dép.
Bồ-đề-đạt-ma truyền phép tắc thiền tấp tểnh đem truyền thống cuội nguồn Đại quá nén Độ, quan trọng sư chú ý cho tới cỗ Nhập Lăng-già kinh (sa. laṅkāvatāra-sūtra). Tuy nhiên, Thiền tông Trung Quốc chỉ trở thành hình thiệt sự với Huệ Năng, Tổ loại sáu, phối kết hợp thân mật thiền (sa. dhyāna) nén Độ và truyền thống cuội nguồn đạo Lão, sẽ là một phe cánh quan trọng "nằm ngoài giáo pháp nguyên vẹn thủy". Thiền tông Trung Quốc cách tân và phát triển rực rỡ tỏa nắng Tính từ lúc đời căn nhà Đường.
Theo Nguyễn Lang nhập Việt Nam Phật giáo sử luận thì Bồ-đề-đạt-ma rất có thể từng cho tới nước Việt Nam (Giao Châu) cuối đời căn nhà Tống (420-447) cùng theo với một vị sư nén Độ thương hiệu là Pháp Thiên (sa. dharmadeva).
Võ thuật[sửa | sửa mã nguồn]
Bồ phản chiếu ma mãnh được xem là tổ sư, người tạo nên phái Võ Thiếu Lâm. Môn võ này còn có xuất xứ kể từ môn võ thuật truyền thống cổ truyền của nén Độ là võ Kalaripayattu, tuy nhiên Bồ-đề-đạt-ma là 1 trong những võ sư của môn võ này.[1][2]
Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất phiên bản xã, 1988.)
Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
Từ điển Thiền Tông Hán Việt. Hân Mẫn & Thông Thiền biên dịch. TP TP HCM 2002.
Dumoulin, Heinrich:
Geschichte des Zen-Buddhismus I. Indien und Đài Loan Trung Quốc, Bern & München 1985.
Geschichte des Zen-Buddhismus II. nhật bản, Bern & München 1986.
Nguyễn Lang: Việt Nam Phật giáo sử luận I-III, thủ đô hà nội 1992.
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
Tư liệu tương quan cho tới Bodhidharma bên trên Wikimedia Commons
Ebook: Bồ phản chiếu ma mãnh - Thiền sư vĩ đại nhất, người sáng tác Osho (tiếng Việt)
Bồ Đề Đạt Ma với võ thuật 28/11/2010
Bảng những chữ ghi chép tắt
bo.: Bod skad བོད་སྐད་, giờ đồng hồ Tây Tạng | ja.: 日本語 giờ đồng hồ Nhật | ko.: 한국어, giờ đồng hồ Triều Tiên | pi.: Pāli, giờ đồng hồ Pali | sa.: Sanskrit संस्कृतम्, giờ đồng hồ Phạn | zh.: 中文 chữ Hán
Bình luận