triệu đà là ai

Bài này ghi chép về quốc vương/hoàng đế nước Nam Việt thời ngôi nhà Triệu. Đối với quân công ty chư hầu nước Triệu thời Chiến Quốc vô lịch sử hào hùng Trung Quốc, coi Triệu Vũ Linh vương vãi.

Triệu Vũ Đế
趙武帝
Vua Nam Việt

(chi tiết...)

Bạn đang xem: triệu đà là ai

Longchuan Tuocheng Nanyuewang Miao năm ngoái.11.12 09-10-58.jpg

Tượng thờ Thành hoàng Triệu Đà bịa bên trên Miếu Nam Việt Vương

Hoàng đế Nam Việt
Trị vì208 TCN hoặc 205 TCN hoặc 204 - 137 TCN
Tiền nhiệmSáng lập triều đại
Kế nhiệmTriệu Văn Đế
Thông tin cẩn chung
Sinh257 TCN hoặc 235 TCN
huyện Chân Định (真定), quận Hằng Sơn (恒山), ni là tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc
Mất137 TCN (99 hoặc 120 tuổi)
Phiên Ngung (nay là TP. Hồ Chí Minh Quảng Châu Trung Quốc, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc)
Phối ngẫu?
Hậu duệ
Hậu duệ
Trọng Thủy
Tên húy
Triệu Đà (趙佗)
Tôn hiệu
Khai Thiên Thế Đạo Thánh Vũ Thần Triết Hoàng Đế (Nhà Trần)
Thụy hiệu
Vũ vua (武皇帝) Triết Đế
Triều đạiNhà Triệu
Thân phụNhâm Ngao

Triệu Vũ Đế (chữ Hán: 趙武帝, 257 TCN hoặc 235 TCN - 137 TCN), húy Triệu Đà (chữ Hán: 趙佗), là vị vua trước tiên của nước Nam Việt, án ngữ bên trên Quảng Đông và miền bắc nước ta VN. Ông vốn liếng là kẻ Hoa, quê quán thị xã Chân Định (真定), quận Hằng Sơn (恒山) (ngày ni là thị xã Chính Định (正定), tỉnh Hà Bắc), miền Bắc Trung Quốc.[1]

Triệu Đà vốn liếng là võ tướng mạo ngôi nhà Tần, theo đuổi mệnh lệnh Tần Thủy Hoàng dẫn quân xuống chinh trừng trị miền Nam (khi này là bờ cõi của những cỗ tộc Bách Việt). Ông chiếm lĩnh được những vùng ni là Quảng Đông, Quảng Tây. Triệu Đà cũng van nài Tần Thủy Hoàng di dân 50 vạn người kể từ Trung Hoa cho tới vùng này nhằm mục tiêu đồng hóa người phiên bản địa theo đuổi văn hóa truyền thống Trung Quốc (ngày ni gọi là quyết sách "Hán hóa"). Năm 210 TCN, ngôi nhà Tần ở Trung Hoa bại vong, nhận ra triều đình TW tiếp tục sụp sụp, Triệu Đà bèn tách rời khỏi cát cứ, xưng đế và lập nên nước Nam Việt và thống trị xuyên suốt quy trình tiến độ 207-137 TCN[1]. Năm 179 TCN, Nam Việt xâm cướp thành công xuất sắc nước Âu Lạc của An Dương Vương.

Sau Khi ngôi nhà Hán đã từng công ty Trung Hoa, Khi về già cả, Triệu Đà tiếp tục đưa ra quyết định quăng quật việc xưng đế, quy phục ngôi nhà Hán (nhưng vẫn xưng vua ở vô Nam Việt). Triệu Đà ghi chép thư nhờ Lục Giả gửi cho tới vua Hán, vô thư ông tiếp tục xác nhận rằng bản thân là kẻ Trung Hoa, và ngôi nhà Triệu là chư hầu đáp ứng cho tới ngôi nhà Hán, thay cho mặt mũi vua Hán nhằm thống trị dân "Man Di" phía Nam (chỉ người Việt thời đó).[2]

Thời phong con kiến, những ngôi nhà sử học tập VN tôn vinh thuyết Thiên mệnh của Nho giáo (cho rằng ngôi vua là vì "Trời định", còn xuất đằm thắm của vua ko quan liêu trọng) nên nom nhận Triệu Đà là vua VN. Đến thời tân tiến, những ngôi nhà sử học tập tôn vinh độc lập dân tộc bản địa, vua cần là kẻ thay mặt đại diện cho tới dân tộc bản địa, nên ý niệm thời phong con kiến bị bác bỏ quăng quật và Triệu Đà được xem là kẻ xâm lăng (vì Triệu Đà vốn liếng là kẻ Trung Hoa, theo đuổi mệnh lệnh Tần Thủy Hoàng quý phái xâm cướp nước Việt và ông tao còn dò xét cơ hội "Hán hóa" người Việt).

Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

Sách Đại Việt sử ký toàn thư dẫn lại biên chép của Sử ký Tư Mã Thiên, Từ đó Triệu Đà vốn liếng người thị xã Chân Định (真定), quận Hằng Sơn (恒山), đời ngôi nhà Tần (ngày ni là thị xã Chính Định (正定), tỉnh Hà Bắc), Trung Quốc[1].

Triệu Đà là tướng mạo của phòng Tần, được mệnh lệnh Tần Thủy Hoàng rước quân tấn công xuống phía dưới Nam, không ngừng mở rộng bờ cõi cho tới ngôi nhà Tần. Khi ngôi nhà Tần sụp sụp, Triệu Đà Khi bại liệt đang khiến quan liêu thống trị ở phía Nam (nay là tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây). Nhân thời cơ Trung Hoa rối loàn, Triệu Đà tự động xưng vương vãi nhằm lập nên nước Nam Việt, trị vì thế khoảng tầm từ thời điểm năm 207 TCN cho tới năm 137 TCN, xưng là Nam Việt Vũ Vương Hay là Nam Việt Vũ Đế.

Năm thất lạc của Triệu Đà được những mối cung cấp sử liệu thống nhất là 137 TCN. Về năm sinh của Triệu Đà, những mối cung cấp tư liệu trình bày không giống nhau. Đại Việt sử ký toàn thư của sử thần Ngô Sĩ Liên chép rằng ông sinh vào năm 258 TCN, tức là lâu 121 tuổi tác.[3]

Các ngôi nhà nghiên cứu và phân tích lúc này lại địa thế căn cứ theo đuổi một dòng sản phẩm vô Hán thư của Ban Cố cho thấy ông nhập cuộc nam giới chinh từ thời điểm năm trăng tròn tuổi[cần dẫn nguồn] và này là thời gian 13 năm vừa qua Khi Lưu Bang xây dựng ngôi nhà Hán (202 TCN), tức là ông sinh vào năm 235 TCN và nhập cuộc nam giới chinh từ thời điểm năm 215 TCN, năm 214 TCN được Tần Thủy Hoàng phong thị xã mệnh lệnh Long Xuyên.[4] Theo fake thuyết này, Triệu Đà lâu 99 tuổi tác.

Sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]

Bình toan khu đất Lĩnh Nam[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm: Chiến giành Tần-Việt
Bản đồ vật những chống lẻ tẻ vì thế ngôi nhà Tần chiếm lĩnh được của những group tộc Bách Việt ở phía Nam sông Dương Tử sau năm 210 TCN.
Bản đồ vật vùng khu đất Lĩnh Nam thời Trưng Vương (40-43 sau Công nguyên).

Sau Khi thống nhất bảy nước, Tần Thủy Hoàng hợp tác bình toan vùng khu đất Bách Việt ở Lĩnh Nam.

Năm 218 trước Công Nguyên, Tần Thủy Hoàng sai Đồ Thư (屠睢)[5] thực hiện công ty tướng mạo, lãnh đạo 50 vạn quân chuồn bình toan miền Lĩnh Nam. Khi Đồ Thư chiếm lĩnh được vùng khu đất Lĩnh Nam, Tần Thủy Hoàng lập nên thân phụ quận là Nam Hải (Quảng Đông), Quế Lâm (đông bắc Quảng Tây) và Tượng quận. Đồ Thư chiếm lĩnh được nhiều khu đất đai tuy nhiên ở đầu cuối bị tử trận.

Tần Thủy Hoàng sai Nhâm Ngao (壬嚣)[6] nằm trong Triệu Đà cho tới thống trị vùng Lĩnh Nam. Nhâm Ngao thực hiện Quận úy quận Nam Hải. Nam Hải bao gồm tứ thị xã Bác La, Long Xuyên,[7] Phiên Ngung và Yết Dương; vô bại liệt thị xã Long Xuyên nằm tại cần thiết nhất về địa lý và quân sự chiến lược, được kí thác bên dưới quyền Triệu Đà thực hiện Huyện mệnh lệnh.

Giếng Việt Vương ở thị xã Long Xuyên, TP. Hà Nguyên, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, tương truyền được khơi vì thế Triệu Đà Khi ông còn khiến cho Huyện mệnh lệnh Long Xuyên.

Sau Khi cho tới thủ phủ Long Xuyên nhậm chức, Triệu Đà vận dụng quyết sách "hoà tập luyện Bách Việt" mặt khác van nài Tần Thủy Hoàng di dân 50 vạn người kể từ Trung Nguyên cho tới vùng này, tăng nhanh quyết sách "Hoa Việt dung hợp" (hòa lộn người Hoa Hạ và người Lĩnh Nam).

Ly khai ngôi nhà Tần[sửa | sửa mã nguồn]

Tần Thủy Hoàng bị tiêu diệt (210 TCN), Tần Nhị Thế nối ngôi, khởi nghĩa Trần Thắng, Ngô Quảng nổ rời khỏi năm 209 TCN, rồi tiếp sau là cuộc chiến tranh Hán-Sở đằm thắm Lưu Bang và Hạng Vũ (từ năm 206 TCN), Trung Nguyên rớt vào cảnh rối ren tao loạn.

Tượng Triệu Đà, phần bên trước Nhà ga đường tàu Hà Nguyên

Năm 208 TCN, Quận uý Nam Hải là Nhâm Ngao bị bệnh trở nặng, trước lúc bị tiêu diệt cho tới gọi Triệu Đà đang được trong thời điểm tạm thời thực hiện Huyện mệnh lệnh Long Xuyên cho tới, nhắn gửi dò xét đại ý rằng:

Vùng khu đất Nam Hải đem núi chắn, đem đại dương kề, rất rất thuận tiện cho tới việc dựng nước và chống thủ ngăn chặn quân team kể từ Trung Nguyên (tức chống TW Trung Quốc) tấn công xuống,

và mặt khác đầu tiên chỉ định Triệu Đà nối quyền thống trị quận Nam Hải.

Không lâu, Nhâm Ngao bị tiêu diệt, Triệu Đà gửi mệnh lệnh cho tới quan liêu quân những cửa ngõ ngõ Lĩnh Nam, canh phòng chống phòng quân team Trung nguyên vẹn xâm phạm, và nhân thời cơ bại liệt, thịt không còn những quan liêu lại ngôi nhà Tần chỉ định ở Lĩnh Nam, cho tới thủ công của tôi thay cho vô những chuyên dụng cho bại liệt.

Chinh phục Âu Lạc, đăng quang vua nước Nam Việt[sửa | sửa mã nguồn]

Bản đồ vật nước Nam Việt

Sử sách biên chép ko thống nhất về sự Triệu Đà xâm chiếm Âu Lạc, cả về phong thái tấn công lộn thời hạn và địa lý.

Sử ký Tư Mã Thiên biên chép vắn tắt rằng Triệu Đà sử dụng tài nước ngoài kí thác và hối lộ mua sắm chuộc những thủ lĩnh người Mân Việt, Tây Âu Lạc nhưng mà hàng phục những vùng này vô thời gian "sau Khi Lã hậu chết" (năm 180 TCN). Các sách giáo khoa bên trên VN lúc này đều thống nhất lấy thời gian ước lệ này vô Sử ký và lấy năm ngay lập tức sau 180 TCN là 179 TCN (Xem mục về Niên đại và tư liệu ở dưới).

Lần xâm phạm trước tiên, Triệu Đà đóng góp quân ở núi Tiên Du (thuộc tỉnh Tỉnh Bắc Ninh ngày nay) kí thác chiến với An Dương Vương bị thất bại và quăng quật chạy. Sau này, nhờ việc trợ hùn của những thủ lĩnh thực hiện nội loại gián hỗ trợ vấn đề kín về thân phụ chống quân sự chiến lược và phiên bản đồ vật địa lý của Âu Lạc, Triệu Đà nối tiếp tổ chức thủ đoạn xâm lăng.

Theo truyền thuyết ghi rằng Triệu Đà đồ mưu gả nam nhi là Trọng Thủy cho tới phụ nữ An Dương Vương là Mỵ Châu nhằm trộm nỏ thần và phiên bản đồ vật Loa Thành. Sau Khi kết dâu gia, cả nhị lập ranh giới kể từ sông Bình Giang (nay là sông Đuống) trở lên trên phía Bắc nằm trong quyền thống trị của Triệu Đà, quay trở lại phía Nam nằm trong quyền thống trị của An Dương Vương.[8] Cần chú ý là truyền thuyết này không tồn tại bất kể dẫn chứng lịch sử hào hùng này. Theo truyền thuyết thì nỏ thần của thần Kim Quy ko sinh hoạt nữa sau thời điểm bị lấy khuôn mẫu móng thần thực hiện lẫy [9]. Nếu nỏ sát thương cao đem thiệt thì ko thể hiệu suất cao chỉ dựa vào khuôn mẫu lẫy, và ko thể chỉ hiệu suất cao so với một chiếc nỏ độc nhất. Trong khi, vô số 436 người được tương khắc bên trên những trống trải đồng đem 175 người nuốm vũ trang (40,1%). Các loại vũ trang gồm: giáo, rìu, cung, dao găm và mộc, không đem nỏ [10].

Năm 208 TCN, Triệu Đà tấn công thắng Âu Lạc của An Dương Vương, sáp nhập Âu Lạc vô quận Nam Hải, lập nước Nam Việt. Theo truyền thuyết của những người Việt, sau thời điểm nghe tin cẩn Mỵ Châu bị An Dương Vương thịt, Trọng Thủy nhảy xuống giếng tự động vẫn nhằm đầy đủ tình với phu nhân là Mỵ Châu.

Năm 207 TCN, Triệu Đà chứa chấp quân xâm chiếm quận Quế Lâm, Tượng quận; tự động xưng "Nam Việt Vũ Vương".

Năm 206 TCN, ngôi nhà Tần bại vong.

Nước Nam Việt bấy giờ, bao hàm kể từ núi Nam Lĩnh,[11] phía tây cho tới Dạ Lang,[12] phía nam giới cho tới sản phẩm Hoành Sơn,[13] phía nhộn nhịp cho tới Mân Việt.[14] Thủ đô nước Nam Việt khi ấy là trở thành Phiên Ngung (thành phố Quảng Châu Trung Quốc ngày nay).

Một số tư liệu nghiên cứu và phân tích thời buổi này nhận định rằng vùng khu đất miền Bắc VN giờ đây trực thuộc quận Tượng (象郡) của nước Nam Việt khi bại liệt.

Thần phục ngôi nhà Hán[sửa | sửa mã nguồn]

Nước Nam Việt phía Tây giáp nhị nước Dạ Lang và Câu Đinh, phía Đông giáp nước Mân Việt, phía Nam giáp với sản phẩm Hoành Sơn, phía Bắc giáp ngôi nhà Hán.

Trải qua quýt chinh chiến, Lưu Bang tiếp tục lập được cơ quan ban ngành ngôi nhà Tây Hán (202 TCN), bình toan Trung Nguyên, bao hàm cả gia thế hàng phục được của Hạng Vũ. Lưu Bang đưa ra quyết định ko lấy cuộc chiến tranh ứng phó với nước Nam Việt nhằm dân bọn chúng Trung nguyên vẹn ngoài thất lạc người thất lạc của sau bao năm tao loạn.

Xem thêm: thích nhất hạnh là ai

Năm 196 TCN, Hán Cao Tổ Lưu Bang sai quan liêu đại phu Lục Giả chuồn sứ cho tới nước Nam Việt khuyên răn Triệu Đà quy phục ngôi nhà Hán.

Sách Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim chép:

Vũ Vương vốn liếng là kẻ tự phụ, đem ý không thích phục ngôi nhà Hán, cho tới Khi Lục Giả quý phái cho tới điểm, vô yết con kiến Vũ Vương, Vũ Vương ngồi xếp khoanh tròn xoe, ko vùng lên tiếp. Lục Giả thấy vậy mới mẻ trình bày rằng: "Nhà vua là kẻ nước Tần, mồ mồ và đằm thắm quí ở cả châu Chân Định. Nay ngôi nhà Hán đã từng vua thiên hạ, sai sứ quý phái phong vương vãi cho tới ngôi nhà vua, nếu như ngôi nhà vua kháng cự sứ thần, ko thực hiện lễ thụ phong, Hán đế vớ là tức giẫn dữ, phá hủy mồ mồ và thịt sợ hãi đằm thắm quí của phòng vua, rồi rước quân rời khỏi tấn công thì ngôi nhà vua thực hiện thế nào?" Vũ Vương nghe điều ấy bộp chộp vàng vùng lên thực hiện lễ tạ, rồi cười cợt nhưng mà trình bày rằng: "Tiếc thay cho tao ko được khởi nghiệp ở nước Tần, chứ không cần thì tao cũng chẳng thông thường gì Hán Đế!"

Được Lục Giả khuyên răn, Triệu Đà Chịu nhận ấn tước đoạt Nam Việt Vương (chúa khu đất vùng Nam Việt) của Hán Cao Tổ gửi, thần phục ngôi nhà Hán, fake Nam Việt trở thành một nước chư hầu (nhưng chỉ bên trên danh nghĩa) của phòng Hán. Từ bại liệt, Nam Việt và ngôi nhà Hán trao thay đổi sứ fake và kinh doanh. Lưu Bang tiếp tục lấy hoà bình nhưng mà quy phục Triệu Đà, không thể côn trùng nơm nớp gia thế chống đối ngôi nhà Hán ở khu vực miền nam nữa.

Xưng đế chống Hán[sửa | sửa mã nguồn]

Hán Cao Tổ Lưu Bang và Hán Huệ Đế Lưu Doanh bị tiêu diệt chuồn, Lã Hậu bắt quyền, chính thức khiến cho sự với Triệu Đà. Lã Hậu rời khỏi mệnh lệnh cấm vận với nước Nam Việt. Triệu Đà thấy Lã Hậu rất có thể qua quýt nước Trường Sa[15] nhưng mà kiêm tính Nam Việt. Thế là Triệu Đà bèn tuyên thân phụ song lập trọn vẹn ngoài ngôi nhà Hán, tự động xưng "Nam Việt Vũ Đế" và chứa chấp quân tấn công nước Trường Sa, chiếm lĩnh được bao nhiêu thị xã biên thuỳ của Trường Sa mới mẻ Chịu thôi.

Lã Hậu bèn sai đại tướng mạo Long Lư hầu là Chu Táo chuồn tấn công Triệu Đà. Quân bộ đội Trung Nguyên lạ lẫm nhiệt độ oi bức và ẩm ướt khu vực miền nam, ùn ùn sụp bệnh dịch, ngay lập tức sản phẩm núi Ngũ Lĩnh cũng ko trải qua nổi. Một năm tiếp theo, Lã Hậu bị tiêu diệt, mưu mẹo đồ vật tấn công Triệu Đà của quân ngôi nhà Hán quăng quật hẳn.

Lúc bại liệt Triệu Đà phụ thuộc vào tiếng vang tài quân sự chiến lược của tôi lẫy lừng cả vùng Lĩnh Nam, lại nhờ tài hối hận lộ của nả, thực hiện cả Mân Việt và phía Tây nước Âu Lạc cũ ùn ùn quy nằm trong Nam Việt. Lúc ấy nước Nam Việt bành trướng đến mức độ cực thịnh. Triệu Đà chính thức lấy thương hiệu uy Hoàng Đế nhưng mà rời khỏi mệnh lệnh rời khỏi oai phong, thanh thế ngang ngửa trái lập với ngôi nhà Hán.

Lại thần phục ngôi nhà Hán[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 180 TCN, Lã Hậu bị tiêu diệt, Hán Văn Đế Lưu Hằng nối ngôi.

Năm 179 TCN, vua Hán sai người tu sửa mồ mồ phụ vương ông Triệu Đà, rời bịa thường niên đích thị ngày thờ cúng, ban thưởng chuyên dụng cho và của nả cho tới bà con cái Triệu Đà còn ở vô khu đất Hán. Nghe quá tướng mạo Trần Bình tiến thủ cử, Lưu Hằng sai Lục Giả, người từng được Hán Cao Tổ sai sứ chuồn Nam Việt rất nhiều lần, thực hiện chức Thái Trung Đại Phu, lại chuồn thuyết phục Triệu Đà quy Hán. Lục Giả cho tới Nam Việt, lại trổ tài thuyết phục Triệu Đà. Triệu Đà nghe thuyết phục cần trái ngược rộng lớn thiệt, đưa ra quyết định quăng quật thương hiệu Đế, quy phục ngôi nhà Hán (nhưng vẫn tiếm hiệu xưng Hoàng Đế ở nội địa Nam Việt). Nhân bại liệt, Triệu Đà ghi chép thư nhờ Lục Giả gửi cho tới vua Hán, rằng:

Man Di đại trưởng lão phu, thần Đà, mạo muội xứng đáng bị tiêu diệt, nhị bái dưng thư lên vua hoàng thượng. Lão phu vốn liếng là lại cũ ở khu đất Việt, Cao Đế ban cho tới ấn thao thực hiện Nam Việt Vương. Hiếu Huệ Hoàng Đế đăng quang, vì thế nghĩa ko nỡ tuyệt nên ban cho tới lão phu rất rất hậu. Cao Hậu lên coi việc nước lại phân biệt Hoa - Di, rời khỏi mệnh lệnh ko cho tới Nam Việt những khí cụ làm đồng vì thế Fe và đồng; ngựa, trâu, dê nếu như cho tới thì cũng chỉ cho tới con cái đực, ko cho tới con cháu. Lão phu ở khu đất hẻo lánh, ngựa, trâu, dê tiếp tục già cả. Tự nghĩ về còn nếu như không rinh lễ phẩm cúng tế, thì tội thực xứng đáng bị tiêu diệt, mới mẻ sai quan liêu Nội sử (內使) là Phan (潘), quan liêu Trung úy (中尉) là Cao (高), quan liêu Ngự sử (御史) là Bình (平), thân phụ bọn dưng thư tạ lỗi, tuy nhiên đều ko thấy quay trở lại. Lại nghe nói rằng, phần mộ của phụ vương u lão phu bị phá huỷ, bạn bè chúng ta sản phẩm đều bị thịt. Vì vậy, bọn lại bàn nhau rằng: "Nay bên phía trong ko được phấn chấn với ngôi nhà Hán, phía bên ngoài ko lấy gì nhằm tự động cao không giống với nước Ngô". Vì vậy mới mẻ thay đổi xưng hiệu là Đế, nhằm tự động thực hiện Đế nước bản thân, không đủ can đảm thực hiện điều gì sợ hãi cho tới thiên hạ. Cao Hoàng Hậu nghe tin cẩn cả giẫn dữ, tước đoạt quăng quật tuột sách của Nam Việt, tạo cho việc sai người chuồn sứ ko thông. Lão phu trộm ngờ là vì thế Trường Sa Vương gièm pha trộn, vì vậy mới mẻ rước quân cho tới tấn công biên thuỳ. Lão phu ở khu đất Việt 49 năm, cho tới hiện nay đã ẵm con cháu rồi, những vẫn cần dậy sớm, ngủ muộn, ở ko yên lặng chiếu, ăn ko biết ngon, đôi mắt ko nom vẻ đẹp, tai ko nghe giờ chuông trống trải, chỉ vì thế ko được tạo tôi ngôi nhà Hán nhưng mà thôi. Nay may được hoàng thượng đem lòng thương cho tới, được phục sinh hiệu cũ, cho tới thông sứ như lúc trước, lão phu cho dù bị tiêu diệt xương cũng ko nát nhừ. Vậy van nài thay đổi tước đoạt hiệu, không đủ can đảm xưng Đế nữa. Kính cẩn sai sứ fake dưng một song ngọc bích white, 1.000 cỗ lông chim trả, 10 sừng bại liệt, 500 vỏ ốc màu sắc tía, 1 giỏ cà cuống, 40 song chim trả sinh sống, 2 song chim công. Mạo muội bạt mạng bị tiêu diệt, nhị bái nhấc lên vua hoàng thượng.[2]

Kể kể từ bại liệt cho tới đời Hán Cảnh Đế, Triệu Đà một mực xưng thần, thường niên cứ mùa Xuân và mùa Thu, đều fake đoàn sứ cho tới Trường An triều cống nhà vua ngôi nhà Hán, Chịu khẩu lệnh thực hiện chư hầu (trên danh nghĩa) của phòng Hán. Năm 137 TCN, Nam Việt Vương Triệu Đà khuất, sinh sống được ước lượng rộng lớn trăm tuổi tác (theo Đại Việt Sử ký Toàn thư là 121 tuổi), chôn ở Phiên Ngung (tức TP. Hồ Chí Minh Quảng Châu Trung Quốc ngày nay).

Triệu Đà bị tiêu diệt chuồn, con cái con cháu nối tiếp được tứ đời vua Nam Việt, cho tới năm 111 trước Công Nguyên mới phát bệnh ngôi nhà Hán cướp.

Ảnh tận hưởng lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Triệu Đà vốn liếng là quan liêu võ của phòng Tần, rồi được Tần Thủy Hoàng chỉ định thực hiện Huyện mệnh lệnh thị xã Long Xuyên vô quận Nam Hải nhưng mà Nhâm Ngao thực hiện Quận uý. Triệu Đà lập nên nước Nam Việt, song lập với ngôi nhà Tần, thống trị nước Nam Việt 67 năm, từ thời điểm năm 203 trước Công nguyên vẹn cho tới năm 137 trước Công nguyên vẹn, rồi truyền ngôi cho tới con cháu là Triệu Muội. Triệu Đà thực ganh đua quyết sách "hoà tập luyện Bách Việt" nhằm mục tiêu thống nhất những cỗ tộc Bách Việt và quyết sách "Hoa - Việt dung hợp" nhằm mục tiêu đồng hoá dân người Hoa và Lĩnh Nam bên trên bờ cõi nước Nam Việt.

Theo tham khảo số lượng dân sinh thì cuối thời Nam Việt, toàn quốc này có một,3 triệu dân, vô bại liệt có tầm khoảng 100 ngàn con người Hoa thiên cư kể từ phía Bắc. Tuy chỉ chiếm khoảng tỷ trọng nhỏ tuy nhiên người Hoa sở hữu đa số chuyên dụng cho chính yếu vô triều đình Nam Việt.[16] Về sau triều đình đem tuyển chọn thêm thắt người phiên bản xứ như Lữ Gia, tuy nhiên số lượng này vẫn rất rất không nhiều, và cũng chỉ tuyển chọn những người dân tinh ma thông chữ Hoa, biết trình bày giờ Hoa (tức là tiếp tục "Hán hóa") nhưng mà thôi. Như vậy đã cho thấy ngôi nhà Triệu vẫn coi bản thân là triều đại của những người Hoa, ko coi người Việt là ngang sản phẩm với những người Hoa.

Tượng Triệu Đà bên trên thị xã Chính Định, địa cung cấp thị Thạch Gia Trang, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc.

Tranh luận về tầm quan trọng của phòng Triệu và nước Nam Việt[sửa | sửa mã nguồn]

Nhà Triệu là một trong triều đại, hay là một quy trình tiến độ lịch sử hào hùng khiến cho nhiều thảo luận cho tới giới nghiên cứu và phân tích sử học tập VN. Sử học tập VN từ xưa đến giờ đều phải sở hữu nhị ý kiến trái ngược ngược nhau:

  1. Triệu Vũ Đế vượt qua An Dương Vương, sáp nhập Âu Lạc vô Nam Việt là chuyện nội cỗ nước Việt, ngôi nhà Triệu là triều đại chủ yếu thống của VN. Nhà Triệu thất lạc là khởi điểm thời kỳ Bắc nằm trong.
  2. Triệu Đà là kẻ phương Bắc, quê quán ở Trung Nguyên (nay là tỉnh Hà Bắc, nằm trong lưu vực sông Hoàng Hà ở Trung Quốc)[17] theo đuổi mệnh lệnh Tần Thủy Hoàng rước di dân người Hoa Hạ (sau này gọi là kẻ Hán) xuống vùng Lĩnh Nam (là điểm trú ngụ của những cỗ tộc Bách Việt) và được tạo Huyện mệnh lệnh Long Xuyên quận Nam Hải mới mẻ khai hoá, Khi ngôi nhà Tần thất lạc thì mới có thể tách rời khỏi cát cứ, bởi vậy Triệu Đà là người nước ngoài bang cho tới xâm lăng nước Âu Lạc. An Dương Vương thoát nước là mở màn thời kỳ Bắc nằm trong.

Xoay xung quanh yếu tố Triệu Đà và ngôi nhà Triệu, then chốt là trái đất quan liêu nom nhận của phòng sử học tập. Những người tôn vinh thuyết Thiên mệnh của Nho giáo (cho rằng ngôi vị là vì "Trời định", ai xưng đế ở vùng khu đất này thì nghiễm nhiên được xem là vua, sở hữu "Thiên Mệnh" của vùng khu đất bại liệt, bất kể xuất đằm thắm nằm trong dân tộc bản địa nào) thì tiếp tục nom nhận Triệu Đà là vua VN, đó là quan điểm của tương đối nhiều sử gia VN thời phong con kiến.

Ngược lại, những ngôi nhà sử học tập đem suy nghĩ nhấn mạnh vấn đề độc lập vương quốc - đặc điểm dân tộc bản địa, quý trọng xuất xứ xuất đằm thắm, tính dân tộc bản địa của những người đứng đầu cơ quan ban ngành, thực chất của máy bộ triều đình và ko thừa nhận thuyết "Thiên Mệnh" thì tiếp tục coi Triệu Đà là triều đại xâm cướp của phương Bắc (bởi Triệu Đà vốn liếng là kẻ Trung Hoa, quan liêu lại nước Nam Việt đa số là kẻ Trung Hoa, ngôn từ và thiết chế cung đình cũng chính là Trung Hoa, còn người Việt đơn giản đối tượng người tiêu dùng bị cai trị). Đây là quan điểm của những sử gia thời tân tiến.

Những vị trí gắn kèm với Triệu Đà[sửa | sửa mã nguồn]

  • Thành phố Thạch Gia Trang (石家庄) ở tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc: thị xã lỵ Chính Định ở góc cạnh nam giới Thạch Gia Trang là điểm sinh của Triệu Đà, thời ngôi nhà Tần mang tên là thị xã Chân Định quận Hằng Sơn. Thị trấn Triệu Lăng Phu (赵陵铺镇) ở góc cạnh nam giới quận Tân Hoa (新华区) của TP. Hồ Chí Minh Thạch Gia Trang đem mộ tổ tiên của Triệu Đà vì thế Hán Vũ Đế đời Tây Hán xây nhằm vuốt ve Triệu Đà, thời buổi này vẫn tồn tại bia mộ.
  • Huyện Long Xuyên (龙川) ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc: thời ngôi nhà Tần là thị xã Long Xuyên quận Nam Hải (南海), điểm Triệu Đà thực hiện Huyện mệnh lệnh sáu năm sau thời điểm bình toan khu đất Lĩnh Nam. Nguyên trị sở thị xã này được gọi là là Thị trấn Đà Thành (佗城镇) hoặc thường hay gọi là "Thành cũ Triệu Đà" (赵佗故城) nhằm tưởng vọng Triệu Đà.
  • Thành phố Quảng Châu Trung Quốc ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc: thời ngôi nhà Tần là thị xã Phiên Ngung (番禺), thủ phủ quận Nam Hải, điểm Triệu Đà thực hiện Quận uý tứ năm. Sau Khi ngôi nhà Tần bại vong, Triệu Đà vẫn lấy Phiên Ngung thực hiện thủ phủ, lập nên nước Nam Việt. Phiên Ngung cũng chính là điểm chôn chứa chấp Triệu Đà.

Tên mặt phố, địa điểm, tàu hải cảnh[sửa | sửa mã nguồn]

  • Tên của Triệu Đà từng được bịa cho 1 mặt phố nhỏ bên trên địa phận thành phố 2, phường Hiệp Phú, Q9, Thành phố Sài Gòn, VN.[18] Hiện đường phố này phía trên trục đàng Ngô Quyền.
  • Bên cạnh bại liệt, thương hiệu của ông còn được bịa cho tới một số trong những quần thể dân sinh sống bên trên TP. Sài Gòn, VN như quần thể Cư xá Triệu Đà đàng 3 mon 2 hoặc Điểm sinh hoạt quần thể dân sinh sống Triệu Đà thành phố 6, đàng Nguyễn Ngọc Lộc phía cuối đàng Ngô Quyền.[19] Cả nhị đều nằm trong địa phận phường 14, Q.10.[20]
  • Tàu hải cảnh lớn số 1 trái đất của Trung Quốc là 2 tàu nằm trong tuần dương lớp Triệu Đà (Zhaotou class): Haijing 2901 và Haijing 3901 đem lượng giãn nước cho tới 10.000 tấn.

Đền thờ[sửa | sửa mã nguồn]

Nhiều điểm ở miền Bắc VN và miền Nam Trung Quốc đem thông thường miếu thờ cúng ông:

  • Đình thờ Triệu Đà ở xã Xuân Quan, thị xã Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, VN. Xưa bại liệt đó là điểm Triệu Đà cho tới kiến thiết năng lượng điện Long Hưng.[21]
  • Đền Đồng Xâm ở xã Hồng Thái, thị xã Kiến Xương, tỉnh Tỉnh Thái Bình, VN thờ Triệu Đà và phu nhân Trình thị.[22][23]
  • Nhiều điểm xung xung quanh chống Cổ Loa (huyện Đông Anh, Hà Thành, Việt Nam) giống như những làng mạc Văn Tinh, Lực Canh (thuộc xã Xuân Canh), Thạc Quả (thuộc xã Dục Tú) thờ Triệu Đà. Truyền thuyết dân gian lận vùng ven trở thành Cổ Loa kể lại Khi chuồn tấn công An Dương Vương, Triệu Đà tiếp tục cho tới thuyền ngược sông Hồng và cho tới đóng góp quân ở bến sông, ni là đoạn cuối làng mạc Dâu (hay mang tên không giống là làng mạc Lực Canh) và đầu làng mạc Văn Tinh, điểm rất rất sát với trượt thân phụ Dâu (nơi phù hợp lưu của sông Đuống và sông Hồng). Tương truyền, làng mạc Văn Tinh là điểm Triệu Đà đóng góp đại phiên bản doanh còn dân làng mạc Lực Canh chỉ thực hiện trọng trách như rời cỏ ngựa, khuân vác, đáp ứng cho tới quân team. Vì thế, đình Văn Tinh được xem là điểm thờ chủ yếu còn những điểm không giống đơn giản điểm thờ vọng. Lễ hội làng mạc Văn Tinh được tổ chức triển khai từ thời điểm ngày mùng 6 cho tới mùng 8 mon 3 thường niên nhằm tưởng niệm Triệu Đà. Ngày 7 mon 3, quần chúng. # làng mạc Lực Canh rước tượng Trọng Thủy cho tới Văn Tinh với chân thành và ý nghĩa con cái về thăm hỏi phụ vương.[24]
  • Chùa làng mạc Hữu phẳng phiu ở xã Ngọc Xá, thị xã Quế Võ thờ Triệu Đà thực hiện Thành hoàng cùng theo với 9 làng mạc không giống hầu hết phía trên địa phận thị xã Quế Võ và thị xã Từ Sơn, tỉnh Tỉnh Bắc Ninh, VN.[25]
  • Miếu Nam Việt Vương ở thị xã Đà Thành, thị xã Long Xuyên, địa cung cấp thị Hà Nguyên, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc thờ Thành hoàng Triệu Đà. Miếu được kiến thiết kể từ thời ngôi nhà Thanh.[26][27]

Trên phương tiện đi lại truyền thông đại chúng[sửa | sửa mã nguồn]

Phim truyền hình[sửa | sửa mã nguồn]

Dưới đó là list những bộ phim truyền hình truyền hình trình bày về/có nhắc đến Triệu Vũ Vương và nước Nam Việt:

Âm nhạc[sửa | sửa mã nguồn]

Ngoài rời khỏi anh hùng Triệu Vũ Vương (tức Triệu Đà) cũng khá được nói đến vô nhạc phẩm "Chuyện Thành Cổ Loa" (2005) vì thế nam giới ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng của  Việt Nam trình diễn, trích rời khỏi kể từ album mang tên gọi "Mr. Đàm".

Dưới đó là trích đoạn đầu điều bài xích hát:


Chuyện ngày xưa
Chuyện ngày xưa

Chuyện thời trước, nước Âu Lạc thanh bình
Thành Cổ Loa cao ngất đằm thắm trời xanh
Lượn vòng xung quanh bao nhiêu bức tường chắn thành
Chống nước ngoài xâm, dân hòa bình vô an lành

Chuyện binh đao bao nhiêu phen nằm trong quân Tần
Nhờ thần linh ban phép tắc linh gìn giữ
Nỏ thần bại liệt đem móng chân rùa vàng
Chấn hùng anh, điêu tác kẻ thù bạo tàn


Nhà ngôi nhà sinh sống vô yên lặng sung sướng, tối đêm hát ca ngày dần dần qua
Nào ngờ cho tới những phong thân phụ đang được vây xung quanh trở thành Cổ Loa
Có những âm mưu
Có những hận thù
Gieo bao nhức thương vì thế ôm niềm mơ ước đồ vật vương

Người người sinh sống vô yên lặng sung sướng, tối đêm hát ca ngày dần dần qua
Nào ngờ phía lân bang thức white tối Triệu Đà kia
Với những âm mưu
Với những hận thù
Một thời buổi này tiến thủ quân trở thành Loa

(...)

Niên đại và tư liệu[sửa | sửa mã nguồn]

Về thời hạn xây dựng nước Nam Việt[sửa | sửa mã nguồn]

Những mốc năm mon Triệu Đà lập nước Nam Việt đều không tồn tại sử sách biên chép lại. Tư liệu thời buổi này chỉ địa thế căn cứ vô cuốn Sử ký của Tư Mã Thiên nhưng mà suy đoán rời khỏi. Trước đôi mắt đem thân phụ thuyết Triệu Đà lập nước Nam Việt: một thuyết nhận định rằng này là năm 203 TCN [28], thuyết loại nhị nhận định rằng vô năm 204 TCN [29] Riêng sách Đại Việt sử ký toàn thư của sử thần Ngô Sĩ Liên thời Hậu Lê nhận định rằng Triệu Đà sáp nhập quận Quế Lâm và nước Âu Lạc vô quận Nam Hải, lập nên nước Nam Việt vô năm 207 TCN.

Về thời hạn đoạt được Âu Lạc[sửa | sửa mã nguồn]

Như tiếp tục trình bày vô phần sự nghiệp của Triệu Đà, những mối cung cấp sử liệu xưa ko thống nhất về thời gian nước Âu Lạc bị đoạt được. Giữa những sách cổ sử của VN (năm 207 TCN) và Sử ký của Tư Mã Thiên (khoảng 179 TCN) chênh chéo nhau cho tới sát 30 năm. Không rõ ràng những sử gia phong con kiến VN địa thế căn cứ vô mối cung cấp tư liệu này và cũng không tồn tại sự phân tích và lý giải, tóm lại thỏa xứng đáng của những sử gia tiên tiến so với yếu tố này.

Xem thêm: toi la ai tap 5

Các sách giáo khoa bên trên VN lúc này địa thế căn cứ theo đuổi tư liệu của Sử ký nhằm lấy năm 179 TCN. Có lẽ vì thế Sử ký Thành lập có một vài ba chục năm sau thời điểm nước Nam Việt thất lạc nên trên đây được xem là mối cung cấp tư liệu uy tín rộng lớn.

Về tử vong của Trọng Thủy[sửa | sửa mã nguồn]

Trọng Thủy là nam nhi Triệu Đà, ko được Sử ký nhắc đến. Tên của Trọng Thủy chỉ được nói đến trong những sách sử và truyền thuyết của VN. Tuy nhiên, trong số những tư liệu này cũng có thể có những điểm khác biệt.

Sử cũ Theo phong cách trình bày của truyền thuyết về chuyện nỏ thần và việc thực hiện rể của Trọng Thủy nhằm mục tiêu tấn công cắp nỏ thần, đưa ra quyết định việc thất lạc còn của Âu Lạc. Đại Việt Sử ký Toàn thư chép nó nguyên vẹn như truyền thuyết nhận định rằng sau thời điểm chiếm lĩnh được Âu Lạc, Thủy thấy phu nhân bị tiêu diệt bèn bị tiêu diệt theo đuổi. Tuy nhiên, cũng Đại Việt Sử ký Toàn thư, lại chép con cái Thủy là Triệu Hồ nối ngôi Triệu Đà năm 137 TCN, Hồ bị tiêu diệt năm 125 TCN lâu 52 tuổi tác, tức là sinh vào năm 176 TCN, sau thời điểm Thủy bị tiêu diệt cho tới 33 năm. Như vậy những sử gia phong con kiến tiếp tục lầm lẫn tình tiết này. Dù theo đuổi thuyết của Sử ký nhận định rằng phía Tây nước Âu Lạc thất lạc năm 179 TCN chuồn nữa thì khoảng cách đằm thắm Khi Trọng Thủy bị tiêu diệt với thời hạn Triệu Hồ sinh rời khỏi vẫn chính là tứ năm. Các mối cung cấp tư liệu đem nói đến Thủy (trừ Sử ký) đều trình bày Hồ là con cái Thủy tuy nhiên ko nói đến người nam nhi này không giống của Triệu Đà. Do bại liệt, việc những ngôi nhà nghiên cứu và phân tích nghi vấn Trọng Thủy bị tiêu diệt theo đuổi phu nhân là trọn vẹn đem hạ tầng. Có lẽ này là nguyên nhân khiến cho sách Khâm toan Việt sử thông giám cương mục (viết sau Đại Việt Sử ký Toàn thư) chỉ nhắc cho tới việc Trọng Thủy thực hiện rể nhưng mà ko nhắc cho tới việc Thủy bị tiêu diệt theo đuổi Mỵ Châu. Cũng rất có thể sau thời điểm về nước và sinh rời khỏi Triệu Hồ thì Trọng Thủy mới mẻ tự động sát. Như vậy Trọng Thủy cần còn sinh sống tối thiểu cho tới năm 177 TCN.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  • Sử ký Tư Mã Thiên, quyển 113, Nam Việt Úy Đà liệt truyện.
  • Ban Cố, Hán thư, quyển 95, Tây Nam Di Lưỡng Việt Triều Tiên Truyện, đời Đông Hán.
  • Nam Việt Quốc Sử vì thế Trương Vinh Phương, Hoàng Diểu Chương ghi chép, ngôi nhà xuất phiên bản quần chúng. # Quảng Đông, in năm 1995.
  • Nguyễn Việt (2010), Hà Nội thời chi phí Thăng Long, Nhà xuất phiên bản Hà Thành.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c Đại Việt Sử Ký Toàn Thư. Quyển II, Kỷ ngôi nhà Triệu, Vũ Đế.
  2. ^ a b Đại Việt sử ký toàn thư, Quyển 2, Kỷ ngôi nhà Triệu
  3. ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư, Ngoại kỷ quyển 2
  4. ^ Sử ký, Nam Việt Úy Đà liệt truyện
  5. ^ Phiên thương hiệu theo đuổi Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim, những tự vị Hán-Việt lúc này phiên là Đồ Tuy.
  6. ^ Tên ghi theo đuổi Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim, phiên bản Wikipedia giờ Hán và giờ Anh ghi là 任嚣 và theo đuổi phiên âm Hán Việt của những tự vị Hán-Việt lúc này là Nhậm /Nhiệm Hiêu, coi thêm thắt thảo luận ở Viện Việt học: [1] Lưu trữ 2009-04-16 bên trên Wayback Machine, [2] Lưu trữ 2008-06-19 bên trên Wayback Machine
  7. ^ Ngày ni là thị xã Đà Thành, thị xã Long Xuyên, địa cung cấp thị Hà Nguyên, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc
  8. ^ Theo sử sách của VN (Đại Việt sử ký toàn thư, Khâm toan Việt sử thông giám cương mục)
  9. ^ “Truyền cổ tích”.[liên kết hỏng]
  10. ^ “Mô mô tả trống trải đồng”.
  11. ^ Ngày ni là một trong dải kể từ bắc Quảng Đông, bắc Quảng Tây và khu vực miền nam vùng Giang Nam.
  12. ^ Bây giờ là Quảng Tây và phần rộng lớn tỉnh Vân Nam.
  13. ^ Hà Tĩnh-Việt Nam ngày nay
  14. ^ Ngày ni là khu vực miền nam tỉnh Phúc Kiến
  15. ^ Cũng là một trong nước chư hầu ngôi nhà Hán, ở phía bắc của Nam Việt, thời buổi này trực thuộc tỉnh Hồ Nam.
  16. ^ Tiền Hán thư (quyển 65), Địa lý chí của Ban Cố
  17. ^ Không cần người Hán vì thế định nghĩa người Hán ko tạo hình.
    Triệu Đà lập một vương quốc riêng biệt là Nam Việt từ thời điểm năm 207 TCN. Lưu Bang lập rời khỏi ngôi nhà Hán năm 206 TCN.
    Triệu Đà sinh rời khỏi vô thời đại ngôi nhà Tần, khi nhưng mà Chiến Quốc Thất Hùng mới phát bệnh dẹp quăng quật (221TCN), những tộc đứa ở Trung Quốc ko hòa lộn cùng nhau nhằm sinh rời khỏi định nghĩa NGƯỜI HÁN.
  18. ^ Hồ Đình Quý (ngày trăng tròn mon 11 năm 2007). “Vì sao lựa chọn Triệu Đà để tại vị thương hiệu đường?”. SGGP Online. Truy cập ngày 7 mon 9 năm 2014.
  19. ^ Trần Thanh Bình (ngày 23 mon 5 năm 2020). “Tiếng chuông năm mon ngân nhiều năm...”. Báo Thanh Niên. Truy cập ngày 14 mon một năm 2023. Một số rất nhiều trú tại những quần thể cư xá, trại gia binh cũ như Thiên Hộ Dương, Tây Sơn, Triệu Đà, Đống Đa…
  20. ^ Đảng cỗ Q.10 (ngày 23 mon 12 năm 2018). “Giới thiệu quận 10”. Trang tin cẩn Điện tử Đảng cỗ TP. Hồ Chí Minh Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 16 mon 12 năm 2022.
  21. ^ “Chuẩn bị góp vốn đầu tư tu té, tôn tạo ra di tích lịch sử đình Triệu Đà”. Bản gốc tàng trữ ngày 4 mon 3 năm 2016. Truy cập 4 mon 10 năm 2015.
  22. ^ “Vietnam Landmarks”. Truy cập 4 mon 10 năm 2015.
  23. ^ “Bản sao tiếp tục lưu trữ”. Bản gốc tàng trữ ngày 26 tháng bốn năm 2017. Truy cập ngày 5 mon 5 năm 2017.
  24. ^ “Triệu Đà và 76 năm sinh sống bên trên khu đất Việt”. Hoàng Thành Thăng Long. 21 mon 8 năm 2013. Truy cập ngày 28 mon 12 năm 2015.
  25. ^ Nguyễn Văn An (ngày 28 mon 11 năm 2019). “ĐỘC ĐÁO PHO TƯỢNG THÀNH HOÀNG TRIỆU ĐÀ Tại CHÙA LÀNG HỮU BẰNG”. hướng dẫn tàng Tỉnh Bắc Ninh. Bản gốc tàng trữ ngày 11 tháng bốn năm 2021. Truy cập ngày 30 tháng bốn năm 2021.
  26. ^ “南越王庙 (Nam Việt Vương miếu)”. 百度百科 (Bách Độ Bách Khoa).
  27. ^ hanli (25 mon 8 năm 2010). “中国地名文化遗产"千年古县"——龙川”. 河源网 -- 本土最权威的新闻资讯发布平台. Bản gốc tàng trữ ngày 21 mon 8 năm 2016. Truy cập ngày trăng tròn mon 7 năm 2015.
  28. ^ Xin coi trang web hướng dẫn tàng Lăng mộ vua Nam Việt đời Tây Hán
  29. ^ Xin gọi cuốn "Nam Việt Quốc sử" tức là "Sử nước Nam Việt" vì thế Trương Vinh Phương, Hoàng Diểu Chương ghi chép, Nhà xuất phiên bản Nhân dân Quảng Đông, in năm 1995.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons được thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Triệu Vũ Vương.
  • Nam Viet (ancient kingdom, Asia) bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
  • Triệu Đà bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam